Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Genezazainteresowań…
19
chowaniaorazichwytwory(cyt.za:Zeidler,2008a:52;zob.Koczanowicz-
-Dehnel,2004).Takieszerokiewidzenieprzedmiotubadańpsychologicznych
zapowiadałorozległąperspektywębadawcząautorki,któratakotympisała:
[…]czerpaćwskazówkicodoprzebieguprzeżyćbadanegozkażdegojegogestu
isłowaikorzystaćzjegogłośnegomyślenia,zwidocznychwahań,zesponta-
nicznychpytańidoraźnychzeznańintrospekcyjnych.
(Gierulanka,1958:23)
Interesującebyłyrelacjenaukowebadaczkizjejpierwszymmistrzem,czyli
WładysławemHeinrichem—uczniemtwórcyempiriokrytycyzmuR.Avena-
riusaikierownikiemzałożonejprzezniego(w1903r.)PracowniPsychologii
DoświadczalnejUniwersytetuJagiellońskiegowKrakowie.D.Gierulankapra-
cowaławniejpowojniejakoasystentka,przedwojnązaśtrafiładoniejjakosłu-
chaczkapowołanegoprzezW.HeinrichaStudiumPedagogicznego(w1921r.),
gdziepodjegokierunkiemrozpoczęłaswojebadanianadprzyswajaniempojęć
geometrycznych(Senderecka,2005:1—13;Węgrzecki,1995).
CzyW.Heinrichłatwozaakceptowałprzedmiotzainteresowańmłodejsłu-
chaczkiStudiumorazkoncepcjębadań,któreniebyłyopartenaplanieekspery-
mentulaboratoryjnegoiwykraczaływyraźniepozaprogrambadańkierowanej
przezniegoPracowni?Wśródróżnychzłożonychokolicznościsprzyjających
pozytywnemuodbiorowinaukowegoprojektuprzyszłejbadaczkiwybijasięjed-
na:W.Heinrichbyłautoremogłoszonejw1895rokukrytycznejrecenzjiksiążki
E.HusserlaPhilosophiederArithmetik(1891)(Głombik,1994:82).D.Gierulan-
kajakomatematyknależaładorzadkiegokręguspecjalistów,którzymoglinie
tylkoczytaćE.Husserla,aletakżeczerpaćzjegopracinspiracjedowłasnychpo-
szukiwań.Atousprawiedliwiałowprowadzenieinnegomodelubadaniaaniżeli
przyrodniczy(psychofizjologiczny).Dlategomogło—jaksięzdaje—spotkaćsię
zżyczliwymprzyjęciemW.Heinricha.Profesorwyznawałzasadę,iżnmetoda
nigdyniepowstajeapriori,jakowymyślonai»narzucona«badanymzjawiskom”,
inaczejzaśmówiąc,głosiłonpostulatotwartejitwórczejmetodydostosowanej
doprzedmiotubadania(Mączka,2005:162in.).Wytyczałontymsamymdro-
gęposzukiwaniomautorki,którawprzyszłościsamastałasięjejzagorzałąrzecz-
niczką.
Przystępującdobadań,D.Gierulankaokreśliłajasnogłównycelswojejpra-
cy:zbadanieprocesuprzyswajaniapojęćgeometrycznych,awszczególności
—jakpisała—(1)opisanieprzebieguprocesuorazjegostrukturyprzezwy-
różnienieischarakteryzowanieposzczególnychfaztegoprzebiegu;(2)zdanie
sprawyzichpowiązańizależnościwzajemnychorazichzależnościodpewnych
warunkówzewnętrznych(Gierulanka,1958:18).Wpełnizgadzałasięztezą
K.Bühlera,żeprzystępującdobadaniaprocesukształtowaniapojęć,nietrzeba
przyjmowaćżadnejteorii;wystarczytylkoanalizowaćiopisywaćjegoprzebieg,
