Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowogrecy:rozpieszczonedziecilhellenizmu?
27
Zachodem?”niemożnadaćjednoznacznejodpowiedzi21.Tendylemat,oworozchwianie,
owoschizofrenicznemożnabyrzecrozszczepienienowogreckiejtożsamościnaro-
dowejznajdzieswójwyrazwewszystkichdziedzinachżyciaspołecznego:wjęzyku(tzw.
problemdiglosji),wsztuce,wliteraturze,wnaukachhumanistycznych,warchitekturze,
wpolityce,atakżegdybywziąćpoduwagępewnenapięciewytwarzaneprzezten
dylematwkontekścieinicjatywprowadzącychdomodernizacjikrajuwgospodarce.
Takczyinaczej,tożsamośćnowogreckalokowałasięniemalżeodpoczątkuwtejtajem-
niczejprzestrzeni,jakątworzyłaowadychotomiamiędzyWschodemiZachodem.Ten
pogranicznycharakternowogreckiejtożsamościdoprowadziłdojejstygmatyzacji(ale
iautostygmatyzacji)jakotożsamościchwiejnej,niestabilnej,niezdecydowanejiwresz-
ciehybrydalnej,bozawszeskładającejsięzpewnegomelanżuelementówWschodu
iZachodu.Jeszczezupełnieniedawno(1998)wpływowyakademickiprofesorGeorgios
Babiniotis,stwierdził:nJednastronanaszejduszy,taRomeja,patrzykuWschodowi,
kuwierzeortodoksyjnejitradycjiludowej;naszadrugastrona,taHellena,patrzyna
Zachód,naklasycznąedukację,racjonalnąinowoczesnąmyśl”22.
Tennarchetypicznydylemat”ujawniłsięjużnapoczątkuXIXw.,awięckilkadzie-
sięcioleciprzedpowstaniemnarodowegopaństwa,wtrakciedyskusjinatematprzyszłej
nazwyjegomieszkańców.Branebyłypoduwagętrzynazwy:Grecy,RomejowieiHel-
leni.KoraiszaproponowałnazwęnGrecy”,ponieważjakargumentowałwcytowanym
jużdialoguntaknazywająnaswszystkieoświeconenarodyEuropy”23.Byłcałkowicie
przytymprzeciwnynazwienRomejowie”,ponieważprzypominałaonaokreszniewole-
niaorazBizancjum,któregoKoraismówiącdelikatnieniecenił:nJeśliwybierzesz
»Helleni«pisałnazwijsięprzyjacieluHellenem;alenie,namiłośćboską,Rome-
jem”24.InniintelektualiściproponowalinazwęnRomejowie”,pragnącwtensposób
uchronićreligięchrześcijańskąibizantyńskątradycję.Oniniecenilizkoleistarożytnej
Hellady,anazwanHellen”oznaczaładlanich(idlawiększościówczesnychortodoksyj-
nychchrześcijan)zgodniezbizantyńskątradycjąciąglejeszczepoganina.Odrzucali
teżnazwęnGrecy”,ponieważużywanabyłaonaprzezzachodnichnheretyków”.Osta-
tecznieutrzymałasięnazwanHelleni”,apaństwoodpowiednionazwanoHelladą.
Alesprawymogłypotoczyćsięzupełnieinaczej.HistorykAntonisLiakostwierdzi,że
nazwynHellasinHellenjakonarodowenazwynadanezostaływpierwszympółroczuPowstania
[w1822r.I.W.]przeztych,którzypisalipierwszeartykułykonstytucyjne,pierwszeteksty.Chodzi
o22-,23-letnichmłodychludzi,którzyprzybylizuniwersytetówEuropyzumysłamiwypełnionymi
ideamiOświeceniaifilhellenizmu.Żelazokujesiępókigorące[...]25.
21SamRenierisdziesięćlatpóźniejnapisałdlafrancuskiegoczasopismaartykuł,wktórymmówił
ongreckimdualizmie”(zob.M.Renieris,Ledualismegrec,nLeSpectateurd’Orient”,wrzesień1853,s.33–49).
22r.MπoPπiViώtng,Oidρρηκτ0iδgσμ0lOρθ0δ0ξl!gκ!iΕλληviσμ0ύ[G.Babiniotis,Nierozerwalnewięzi
PrawosławiaiHellenizmu]ΒΗMA[Mównica],19IV1998.
23A.Kopoήg,Τiπρέπgiv!κdμωσiv0iΓρ!iκ0lgigτ!gπ!ρ0ύσ!gπgρiστdσgig,s.37.
24Loc.cit.
25A.ΛiάKog,ΗΕλληviκήgμπgiρl!.Απ0τύπωσητηgπ!γκόσμi!giστ0ρl!g[A.Liakos,Greckiedoświadczenie.
Mapowaniehistoriiświatowej](źródło:http://icp-forum.gr/wp/?p=1691).