Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
ILIASWRAZAS
niepodległegopaństwa–księciabawarskiegoOttona.Politykakulturalnaiedukacyjna
nowegowładcypozostawała–wzgodziezresztązklimatempanującymwjegoojczyźnie
–podwyraźnymwpływemideifilhellenizmuiklasycystycznychzainteresowań.Progra-
myszkolneucząkultuantyku,powstajeszereginstytucjipublicznychpropagujących
antycznąkulturę,wydawanesądekretykrólewskienakazująceochronęstarożytnych
zabytkówitd.StolicazostajeprzeniesionazNafpliondoAten,gdziewszybkimtem-
piewyrastająmającemanifestowaćipotwierdzaćpalingenezęGrekówneoklasyczne
budowle.Towszystkosprawia,żenstarożytnyświatstajesięwKrólestwiewsposób
zorganizowanyobecny”43.Niebaczącwięcnalokalnetradycje,narealneproblemy
młodegopaństwa,królkreujepewnąGrecjęfasadową,opartąnafilhelleńskiejutopii.
Niebędzieprzesadąstwierdzenie,żewokresiepowstaniaroku1821ibezpośrednio
ponimNowogrecy,azwłaszczacispośródnich,którzynzarządzali”normatywaminowo
powstającejtożsamościnarodowej,nabylipewnejmentalności,którąmożnaokreślić
jakomentalnośćrozpieszczonychdziecifilhellenizmu.Jakwiadomo,powstanieNowo-
grekówniebyłojedynymrewolucyjnymwystąpieniemtegookresu.Niepowstałjednak
żadendającysięwyodrębnićruchwspierającynp.walkęSerbówczykarbonariuszy.Nie
umknęłotouwadzeGreków.Kumanudispisał:
Niebyłomożliwe,byEuropejczykówwzruszyliSerbowie,ponieważichwalkanieposiadałapodob-
nejdonaszejpieczęci,błogosławieństwa–powiedziałbym–namaszczeniaprzeznaszychchwaleb-
nychprzodków,którzydalieuropejskimludomnajwiększedobrodziejstwa44.
Zasprawąfilhellenówpowstaniegreckieuzyskałoweuropejskiejopiniipublicznej
statuswyjątkowościiwcalenietrzebabyłoczekać,byGrecytoprzekonaniesobieprzy-
swoili.Powstanieimitjegowyjątkowościzajęłynastępnieważnemiejscewideologii
narodowej.Topowstaniewłaśnieimęstwojegobojownikówstanowiłodowódpalinge-
nezystarożytnejchwały.Oto,copisał50latponimjedenzgreckichintelektualistów.
WalkaGrekówuznanazostałazawalkęogólnoświatową,anazwafilhellenazobowiązywałaibyła
honoremwyjątkowym,Grecjasamazaśuznanazostałazaojczyznęcałegoświata,zaktórącała
ludzkośćczułasięwobowiązkuprzelaćkrew.[...]WśródwszystkichkrajównaświecietylkoGrecja
maprzyjaciółibraciwewszystkichkrajachekumeny,ponieważGrecja[...]jestukochanąojczyzną
całejludzkości45.
TegorodzajupoglądynastępniesięrozpowszechniąiutrwaląwśródGrekówprze-
konanie,żenależąonidowybranegonarodu,któryresztaświatapowinnafaworyzować
ioddawaćmuspecjalnehonory.Ustąpieniefilhelleńskichuczuć,atakżeobiektywnie
niezbytkorzystneusytuowaniesięGrecjiwmiędzynarodowymukładziesił,spowo-
dujewśródGrekówfrustracjęirozczarowanie.Poczuciewyjątkowości,przekonanie
43Έ.ΣKoπStέo,Τ0„ΠρότDπ0B!σlλgi0”...,s.171.
44Σ.KoUPoVońδng,Πgρlφiλgλληviσμ0ύ[S.Kumanudis,Ofilhellenizmie],„ΠoVδώpo”[Pandora],15
XII1866,s.5.
45Π.ΧoλiKiόπoUλog,Λόγ0ggπiτdφi0ggigΡiχdρδ0vΤσ0ύρτg[P
.Chalikiopulos,Mowapogrzebowana
cześćRichardaChurcha],„AiώV”[Wiek],21III1873.
