Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pejzażzaoknem.Europejskiewidokówkifilmowe-wprowadzenie
23
su«,wktórywpisujesięreprodukowanypejzaż”23(podobnywznacznym
stopniudopejzażuekspozycji).Ciekawawydajesiępropozycjapotrakto-
waniapejzażufilmowegojakowyznacznikakinematografiinarodowych,
gdzienpejzażnarodowy”jestrodzajemekspresji,którąkinoreprodukuje
iwcielamniejlubbardziejintencjonalniewswójsystemwypowiedzenia24.
Oczywiście,możnatuoperowaćstereotypamiformowanymiwmiarę
rozwojukinematografiinarodowych,reprodukującymiipotwierdzający-
mipewnewartościprzezwykorzystywaniekrajobrazówntypowych”dla
określonegokina(naprzykładpejzażyśródziemnomorskich,wiązanych
zkrajamiPołudniowejEuropy).Innymujęciemcharakterupejzażyjestich
odniesieniedoautorskiegowymiaru,pewnegoszczególnegosentymentu,
którywiążesięzkonkretnymireżyserami(IngmaremBergmanem,Akirą
Kurosawą,WerneremHerzogiemczyJeanem-LukiemGodardem,zjego
słynnympowiedzeniemopejzażujakostanieduszyautora).Możnawziąć
poduwagędziełajednegotwórcy,uchwycićjewpewnymcontinuum,wy-
znaczającrodzajmapy,geografiiidealnej,łączącejorazwpewnymsensie
ujednolicającejrozmaitemiejscaiprzestrzenie,sprowadzającejjedotego
samegostyluitejsamejinterpretacji25.
***
Tekstyzgromadzonewksiążcestanowiąautorskiepropozycjeba-
daniapejzażufilmowego.Każdyznichpoddajepodrefleksjęzestaw
filmów,wktórychkrajobrazodgrywaistotnąrolę,zjednejstronydając
wglądwsamorozumieniepejzażufilmowego,zdrugiejzaś-przybli-
żającwspółczesnekinoeuropejskie.Czasemkrajobrazrozumianyjesttu
wsposóbmetaforyczny,jakoelementautorskiejnarracji,jakmatomiej-
scewpropozycjachIlonyCopik(postindustrialnypejzażwnaturalny
sposóbgenerującykwestiespołeczne)czyWojciechaSitka(filmynzłama-
nejBrytanii”),któreodnosząsiędokinabrytyjskiegoostatnichdekad.
Innymrazemprzedmiotemnamysłujestkrajobrazmiejski,stanowiący
osnowęartykułówAndrzejaGwoździaiPrzemysławaPieniążka.Obaj
autorzytraktująpejzażwwymiarzesymbolicznym.Pierwszyznichsku-
piasięnapokazaniu,wjakisposóbmurberliński(nie)istniałwkinie,
ajedyniewwyobrażonysposóbstawałsiępewnegorodzajureprezentacją
23A.Costa:Présentation.Inventionetréinventiondupaysage.nCiNéMAS:revue
d)étudescinématographiques/Cinémas:JournalofFilmStudies”2001,vol.12,nr1,s.9.
24Zob.tamże.
25Zob.tamże,s.11.
