Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
aleprzedewszystkimnaświadomych,bojowychkolektywnychszeregowychtowarzyszy.Tenbłąd
scenariuszawogólnymbilansieniewypaczyłjednakzasadniczej,przewodniejmyśliokierowniczej,
decydującejroliklasyrobotniczejijejPartii68.
PretensjęosposóbzbudowaniapostaciNieglickiegomiałJerzyPiórkowskii
fl[…]mazbytdużocechdobregourzędnika,azbytmałobojowegoaktywistypartyj-
nego.Atacyludzieprzedewszystkimdźwigalinaszkrajzruin”69.Winnejrecenzji
autorpytałiflDlaczegosekretarzpartiinieinteresujesięrobotnikami,którzybuntują
swoichkolegów?”70.
Nazarzutydotycząceniedostatecznegoukazaniarolipartiimożnabyłozareago-
wać.Związanebyłoztymchoćbyzjawiskoflprzepisywania”tekstu,azatakąpopra-
wionąwersjętekstuliterackiegomożnauznaćadaptacjęfilmową.RyszardMatuszew-
skipisałwrecenzjiPierwszychdni,żefilmuniedotycząstawianeksiążceBohdana
HameryNaprzykładPlewazarzutyniewystarczającegowyeksponowaniarolipartii
wodbudowiefabrykiorazprzemianiePlewy71.Nieglickiwpowieścipojawiałsiędo-
pieropodkoniec(wcześniejjegorolępełniłWójcickizRadyZakładowej),tymczasem
wfilmiejegopostaćnietylkozostałabardzorozbudowana,alebyłaobecnaodsa-
megopoczątku.JużpodczaswycofywaniasięoddziałówniemieckichPlewaspotyka
trzechpartyzantów,wśródktórychsąNieglickiiMarciniak(BogdanNiewinowski),
któregopóźniejzobaczymyjakooficeraUrzęduBezpieczeństwa.Cowięcej,wpowie-
ściNieglickiginął.Jakkolwiekwsocrealizmieśmierćjednostkibyłatraktowanajako
ofiaranarzeczidei,takiezakończenieuznanojednakzaflprzygnębiające”.Wfilmie
tenflmankament”,jakokreśliłatoIrenaMerz,zostałusunięty.flWjednymruchupo-
chylonenadpłynącąsurówkątwarzePlewyiNieglickiegostanowiąoptymistyczne,
niemaltriumfalnezakończenieepopeijednejzhutijejludzi”72.
RoladziałaczypartyjnychzostałateżwzmocnionawekranizacjiPamiątkizce-
lulozyIgoraNewerlego.SzczęsnyzabiłkonfidentaGąbińskiego(StanisławJasiukie-
wicz),którygroził,żewydakonspiracyjnądrukarnię.Koniecznośćjegousunięcianie
ulegawięcwątpliwości,wfilmiejestnawetjeszczemocniejzaakcentowana.Różnica
międzyksiążkąaPodgwiazdąfrygijskąpolegałajednaknaczymśinnym.Mniejsze
znaczeniemasamozabójstwoizwiązaneznimemocjeSzczęsnego,większedecyzja
68
AndrzejSmuga,Zpierwszychdni…,s.5.
69
JerzyPiórkowski,Prawdziwyfilmoprawdziwymrobotniczympatriotyzmie,flTrybunaWolności”1952,nr13,
s.9.
70
leszcz,Pierwszedni,flDziśiJutro”1952,nr14,s.11.
71
RyszardMatuszewski,„Pierwszedni”,flKwartalnikFilmowy”1952,nr5-6,s.113.Zob.teżWładysławLube-
cki,„Pierwszedni”,flTrybunaOpolska”1952,nr66,s.5.
72
IrenaMerz,Tematiczłowiek,flNowaKultura”1952,nr15,s.4.
