Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ALEKSANDRAJANOwSKA
-Sypniewska2002:65),ostałości,stabilnościelementówjęzykowychwuję-
ciudiachronicznymniemoglibyśmywogólemówić.Ajednakintuicyjnie
uznajemy,żepewneelementyjęzykamającharaktertrwały1stanowią
swoistądiachronicznąjedność(Kleszczowa2007).Współczesnepropozycje
filozoficznerównieżniedająpełnegorozwiązaniawtymwzględzie.Oma-
wianezagadnieniewymaganiewątpliwiegłębszejjęzykoznawczejrefleksji.
Niepretendujęwtejchwilidosformułowaniajednoznacznychsądów.Ze
względunaróżnorodnośćkomponentówjęzykowychbyćmożeniedasię
jednoznacznieokreślićgraniczjawiskastabilnościpozastwierdzeniem,że
zmianywjejobrębieniemogąnaruszaćpodstawowejformyifunkcjidanych
komponentów.Jesttojednak,mamtegoświadomość,ogólnestwierdzenie,
którenierozwiewawieluwątpliwości.Możemypowiedzieć,coprawda,że
ostabilnościdecydującechyistotne.Czymjednaksąowecechywdiachro-
nii?5Samozdefiniowanietegopojęciasprawiawieleproblemów.Itakprzy-
kładowo1niemamyzastrzeżeńcodotego,żestabilnesąsłowasięgające
prasłowiańszczyzny,takiejakgłowa,brat.Niemamyteżwątpliwości,jeśli
chodziopodstawoweczęścimowy:rzeczownik,czasownik,alejużimiesło-
wywymagajązastanowienia.Aotoinnyprzykład:jesteśmyskłonniuznać
zabardzostabilnąkategorięprzypadków,aprzecieżflnanaszychoczach”
dochodzipowolidoznaczącychzmianwjejfunkcjonowaniu.
Ijeszczejedenaspektbadańnależałobywziąćpoduwagę.Krystyna
KleszczowawswoimartykuleNastrażyniezmiennościmodelisłowotwórczych
(2007)poświęconymstabilnościmodelisłowotwórczychzwracauwagęna
to,żediachronicznatożsamośćformantusłowotwórczegowpewnejczęści
uwarunkowanajestsferąnaszejświadomości.Niewątpliwiesubiektyw-
nośćinterpretacji,którawyznaczanajestnaszymwspółczesnympunktem
widzenia,jestrównieżważnymczynnikiemwopisieinteresującychnas
zjawiskhistorycznych,nacowartozwrócićuwagę.
2.
Nazakończenieprzejdźmydowymienionejwewstępiegrupytrzeciej.
Chodzi,przypomnijmy,oskładnikijęzykowetrwającewjęzyku,alezmie-
niającewsposóbistotnyswojąfunkcję(i/lubformę).Czynależądokatego-
riitrwania?Odpowiedźjestwzasadzieprosta1napewnoniesątoele-
mentystabilnewsensie,októrymmówiłamwcześniej.Niemniejwskazują
napewnąciągłośćzachodzącychzjawiskjęzykowychiwbrewpozorom
stanowiąostabilnościjęzykaconajmniejtaksamo,jakwyżejomawiane
składnikistabilne.Dlategoteżwanalizachpominąćichniemożna.
5
Wyznacznikiemcechistotnychwwypadkuleksykimożebyćnaprzykładwskazanie
natensamdesygnat(Waśkowski2017).
