Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzynanachronizmem”ansztukąwolnegoczytania”.Przemianyfilologiiś
19
WpływpoglądówWelleka,któregodziałalnośćnaukowo-wydawnicza16
zapewniłamustatusjednegoznajbardziejwpływowychbadaczyliteratu-
rywkręguanglosaskim,byłobyćmożejednązprzyczyn,dlaktórychdysku-
sjanadzwiązkamimiędzywspółczesnąnaukąoliteraturzeafilologiązostała
wStanachZjednoczonychzamkniętanaprawieczterdzieścilat.Obecnośćsamej
nazwywtytułachanglojęzycznychperiodykóworazwnazwachkierunków,
jakrównieżsprowadzeniefilologiidonaukipomocniczej,czylizestawuprak-
tyksłużącychpracyztekstem(ustalaniepoprawnejwersjitekstu,opatrywanie
gokomentarzemitd.),jedyniepotwierdzałyjejwidmowystatuswpowojen-
nymliteraturoznawstwieamerykańskim.Niewielepodtymwzględemzmieniła
działalnośćErichaAuerbacha,któryod1947r.wykładałnaPennsylvaniaState
University,aod1950r.naYaleUniversity,gdzieuczyłm.in.FredricaJameso-
na17.Sambadaczbyłpoprostuuważanyzankomparatystę”,aniezanfilolo-
ga”,copotwierdzałotezęWellekaokońcufilologiijakodyscypliny,którawciąż
możeinspirowaćpowojennąhumanistykę.ArtykułFilologialiteraturyświato-
wej18,opublikowanyw1952r.,aprzetłumaczonynaangielskiw1969r.,wktó-
rymAuerbach-zniewypowiedzianejwprost,alewyczuwalnejperspektywy
żydowskiegointelektualistyzmuszonegodoucieczkiznazistowskichNie-
miec-starasięoczyścićfilologięjakonzmysłhistoryczno-perspektywiczny”
zjejzwiązkówzpojęciaminnarodu”lubnducha”19,przyciągnąłuwagęame-
rykańskichliteraturoznawcówdopieronapoczątkuXXIwieku,iraczejnie
zewzględunasamąfilologię,azpowoduwzmożonegozainteresowaniakon-
cepcjąWeltliteratur.Równieżamerykańskarecepcjadekonstrukcjiorazfran-
cuskichponowoczesnychfilozofówniestworzyładogodnychwarunkówdo
refleksjinadwspółczesnym(orazprzeszłym)statusemfilologii.Wlatach70.
i80.XXwiekulogosukrytywwyrazienfilologia”kojarzyłsięzderridiańskim
16
OpróczwpływowegopodręcznikanapisanegorazemzWarrenemwartowspomnieć
ośmiotomowąserięwydawnicząAHistoryofModernCriticism:1750-1950podredakcjąWelle-
ka,ukazującąsięwlatach1955-1992.
17
Niewykluczone,żetodziękifilologicznejszkoleAuerbachaJamesonmógłrozpocząć
jednązeswoichnajsłynniejszychpracodzdania,podktórympodpisałbysięzapewnerów-
nieżautorMimesis:nZawszeuhistoryczniaj!”(nAlwayshistoricize!”).F.Jameson,Preface,[w:]
tegoż,mePoliticalUnconscious.Narrativeassocialysymbolicact,CornellUniversityPress,
Ithaca1981,s.IX.
18E.Auerbach,PhilologiederWeltliteratur,[w:]Weltliteratur:FestgabefürFritzStrichzum
70.Geburtstag,red.W
.Muschg,E.Staiger,Francke,Bern1952;tenże,PhilologyandnWeltlitera-
tur”,tłum.M.Said,E.Said,nTeCentennialReview”1969,no.1.
19nMusimywzmienionychokolicznościachwrócićdo(ś)poznania,żeduchniejest
narodowy”;n(ś)nasząfilologicznąojczyznąjestziemia;niemożejużniąbyćnaród”;tenże,
Filologialiteraturyświatowej,tłum.A.Szewczukowa,[w:]Współczesnateoriabadańliterackich
zagranicą.Antologia,t.2,opr.H.Markiewicz,WydawnictwoLiterackie,Kraków1972,s.214.
