Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
HerbertSchnädelbachokreśliłjako„kryzystożsamościfilozofii”1
rozpoczynającysięwpierwszejpołowieXIXwiekuitrwającydo
dziś;kryzyszainicjowanyzałamaniemsięidealizmuabsolutnego
wkontekściedokonującejsięwówczaszmianywsposobierozu-
mienianauki6.
Jakzatemmożnabyłowramachtakzdefiniowanegostatus
quofilozofii1jejzróżnicowaniaorazdiagnozowanegokryzysu1
rozumiećiuprawiaćhistorięfilozofii,którawtychwłaśniewarun-
kachukształtowałasięjakoodrębnytypwiedzyfilozoficznej?
Wczasachzatem,wktórychtożsamośćfilozofiistałasięjednym
znajbardziejpalącychproblemów,kiedykolejnegeneracjefilozo-
fównarozmaitesposoby,leczwciążzdyskusyjnymskutkiem,
próbowałysięokreślićiwyznaczyćpoleswejdziałalnościwprze-
strzenilubprzynajmniejwperspektywietego,couchodzizana-
ukę(możejużtylkoakademickądyscyplinę)?
Jakmożnabyłorozumiećiuprawiaćhistorięfilozofii,gdyfilo-
zofia1zarównojejteraźniejszość,jakiprzeszłość1stałasię
wświadomościfilozofówihistorykówfilozofiiczymśdotego
stopniawielopostaciowym,żepojęcieto(jeślistosowaćjewlicz-
biepojedynczej)uznaćmożna,conajwyżej,zawygodnyskrót,
który1bynabraćrealnegoznaczenia1potrzebujeprzydawki?
Skrótodnoszącyzatemniemalzawszedopolifonicznejróżnorod-
ności,która1jakbytegobyłomało1wkażdymniemalswym
przejawiepodleganieustannymmetamorfozom.
Jakkształtowałasięwtychwarunkachpostawa,aprzede
wszystkimsamoświadomośćteoretycznahistorykówfilozofii?
Ktoś,ktodecydujesię,bybyćhistorykiemfilozofii,nieustawiasię
przecieżautomatycznieiwoczywistysposóbnazewnątrzswego
przedmiotu,realizującautonomicznecelewłasnejprofesji.Sta-
nisławLeśniewskimiałwprawdziemawiać,żechociażfilozofia
jestzbioremsamychgłupstw,toichhistoriografiasamajuż
głupstwemniejestimożnanaukowouprawiać7,niemniejjed-
nakhistorycyfilozofiinaogółinnegozdaniaichcązachować
podczasbadańfilozoficznątożsamość,anierazimotywację.
Wjakizatemsposóbbadaczefilozoficznejprzeszłościuświada-
6Zob.H.SCHNÄDELBACH:FilozofiawNiemczech183111933.Tłum.K.KRZE-
MIENIOWA.Warszawa1992,s.18119,149,295.Zob.takżeFilozofia.Podstawowe
pytania.Red.H.SCHNÄDELBACH,E.MARTENS.Tłum.K.KRZEMIENIOWA.Warszawa
1995,s.47148,91.
7Przywołujęza:S.SWIEŻAWSKI:Zagadnieniehistoriifilozofii.Warszawa
1966,s.278.Analogicznespostrzeżenieczyni(wskazującopróczLeśniewskiego
takżeJanaŁukasiewicza)B.SUCHODOLSKIwartykule:WładysławTatarkiewicz
jakohistorykfilozofii.„StudiaFilozoficzne”1976,nr4,s.167.