Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
mialisobieowezależności,jakuzgadnialiobaaspektyswejpra-
cy1historycznyifilozoficzny?
Jakhistorycyfilozofiisamidefiniowalifilozoficznestatusquo
(ogólnofilozoficznąsytuację,wktórejprzyszłoimdziałać)ijak
wjegokontekściepostrzegali,rozumieliorazrealizowalipotrzeby
filozofiipoprostu,stającsięwtensposóbrzecznikamitegocoraz
bardziejwielopostaciowegozjawiska,któregoprzeszłośćusiłowali
uchwycić,opisaćizrozumieć?Jak,inaczejmówiąc,pojmowali
ztegopunktuwidzeniazwiązekłączącystudiumdziejówfilozofii
zfilozofiąsamą?Historycyfilozofii1przynajmniejprzezwzgląd
nawykształcenie1przecieżfilozofamiiprzezpryzmatprzyj-
mowanejkoncepcjifilozofiirozumiejąnietylkoprzedmiotswych
badań,lecztakżeaktualnedążeniaipotrzebyfilozofii.
Jakhistorycyfilozofii1jeślitowarzyszyłaimświadomość
uwarunkowańichpracy1radzilisobieztymipytaniami,aprzede
wszystkimzwłasną,pełnąwewnętrznychnapięćsytuacją,która
zmuszałaichdokłopotliwejzarównowsensieteoretycznym,jak
ipraktycznymrealizacjikolidującychnierazcelów?Zjednejbo-
wiemstronyograniczałyichstalewymogiistandardynaukowego
studiumhistorii(historiafilozofiitowszaknaukahistoryczna),
którymtrzebaczynićzadośćwramachbadańhistorycznofilozo-
ficznych,zdrugiejzaś1potrzebauwzględnieniafilozoficznejper-
spektywy8.Jeżeliuznamyponadto,cowydajesięzupełnienatural-
ne,żezałożeńfilozoficznych(bezwzględunaichcharakter
izasięg)niedasięzoczywistychwzględówuniknąćwbadaniach
ocharakterzehistorycznym,towsytuacjipluralizmukoncepcjifi-
lozofiiróżnicująsięrównieżmożliwościuprawianiajejhistorio-
grafii.Rodzisięwzwiązkuztympytanieotreśćtychzałożeń
iosposób,wjakideterminowaćmogąbadania.Musimybowiem
istotniezaakceptowaćsytuację,dającąsięłatwopotwierdzićempi-
rycznie,żetakjakniemadziśwświadomościpowszechnejjednej
filozofii,takiniedasięzuniformizowaćujęćiwizjijej
przeszłości.
8Owzajemnychuprzedzeniachinieufnościhistorykówifilozofówpisał
S.SWIEŻAWSKI:Zagadnienie...,s.2761277.Jestemoczywiścieświadomydwu-
znacznościpojęcia„historiafilozofii”,dlategowodniesieniudoprzeszłościfilo-
zofii(rozmaitychfaktówhistoryczno-filozoficznych,resgestae)staramsięuży-
waćokreślenia„dziejefilozofii”,natomiastpojęćhistoriografiafilozofii,historia
filozofiiużywamzamiennie,odnoszącjedonaukowegostudiumdziejówfilozofii
(naukiodziejachfilozofii,historiarerumgestarum).Jeślichodzioformęicha-
rakterstawianychtupytańinspiracjąbyłdlamnieMarcinKRÓL1zob.jego:Kon-
serwatyścianiepodległość.StudianadpolskąmyśląkonserwatywnąXIXwieku.
Warszawa1985,s.5.