Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzemysławParszutowicz,AndrzejKaralus-Fenomenologiapoznania
7
mierzeuporządkowanejestcałedzieło:pierwszytompoświęconyjestję-
zykowiijegofunkcjiprzedstawiającej,drugi-ekspresjiwłaściwejmyśleniu
mitycznemu,trzecizaś,zwłaszczawostatniejswejczęści,światunaukowych
pojęć,światuczystychznaczeń.Dużąpartięniniejszejksiążkistanowiąza-
temrozważanianatematcharakterystyczneji-wpewnym,bardzoszcze-
gólnymsensie-nnajwyższej”formyobiektywizacji,jakąreprezentująnauki
ścisłe.Cassirerkontynuuje,aktualizujeirozszerzatuanalizy,będąceprzed-
miotemjegopierwszejsystematycznejpracy:Substancjaifunkcja(1910)
,
aszczególnieprzedstawionątamteoriępojęć.
Zawarteturozważaniapopartesą-jakzwykleuCassirera-olbrzymim
materiałemempirycznym,konfrontowanezwynikamibadańzaczerpnię-
tychznajróżniejszychdziedzinnauki,atakżewiodącymikoncepcjamifi-
lozoficznymijegoczasów.Dyskutujez-wspomnianymijuż-głównymi
koncepcjamifenomenologii,polemizujeznaturalistycznymiipozytywi-
stycznymiujęciamipercepcjiorazsięgadohistorycznychźródełkluczo-
wychdlaniegopojęć.OmawiaPlatona,Parmenidesa,ArystotelesaczyHe-
raklita;nawiązujedoKartezjuszaiLeibniza;krytykujeLocke)a,Berkeleya
iHume)a;punktujeMilla,wytykaniekonsekwencjęBergsonowi;odwołuje
siędoJamesa,FregegoczyRussella.Streszcza,omawiaiodnosidoswej
głównejmyślibadaniapsychopatologicznenadafazją,apraksjączyinnymi
przykładamiagnozji,szczegółoworelacjonująckonkretneprzypadkiupo-
śledzeniafunkcjipoznawczych;analizujepodkątemmetodologicznym
najbardziejspektakularneosiągniecianaukinowożytnejiwspółczesnej
-chemii,fizyki,geometriiimatematyki-takiejakchoćbyteorięwzględno-
ści,zrębykształtującejsięwówczasteoriikwantowej,teorięgrup;analizuje
dokonaniaHuygensa,Einsteina,Macha,Maxwella,Kleina,Plancka,Mose-
leyaiwieluinnych.Wszystkotosprawia,żemamytudoczynieniazjednym
znajbardziejimponującychiwszechstronnychoraznajlepiejuargumen-
towanychdziełdwudziestowiecznejfilozofii-dziełemsystematyzującym
zpunktuwidzeniakonsekwentnegotranscendentalizmuprzeszłe,współ-
czesneCassirerowiorazwszelkiemożliwedokonanialudzkiegoducha.
znania,przeł.P.Parszutowicz,Kęty2010(E.Cassirer,SubstanzbegrifundFunktionsbegrif.
UntersuchungenüberdieGrundfagenderErkenntniskritik,[w:]tenże,GesammelteWerke.
niniejszegotomu.
