Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzemysławParszutowicz,AndrzejKaralus-Fenomenologiapoznania
9
brytyjskich-percepcja),aleczęściejpoprostustylistyczne.Podobniejest
wprzypadkubardzoistotnegodlatradycjikantowskiej,neokantowskiej
ifenomenologicznejterminuAnschauung,któryniejestchybamożliwy
dojednoznacznego,definitywnegoprzełożenia.Tutajtakże,wzależności
odkontekstu(raczejfrazeologicznegoniżmerytorycznego)przekładano
jeróżnie:jużto-zaIngardenowskimprzekłademKrytykiczystegorozumu
Kanta-jakonnaoczność”(nnaoczny”),jużto-zaChmielowskim-jako
nogląd”
.Częstojednakdecydowanosięnaźródłowouzasadnionytermin
intuicja(nintuitywny”).Przekładunieułatwiałoprzytympotocznezna-
czenie-npogląd”
,awtakimoczywiściesłowoteżsiępojawiało.Analogicz-
niewprzypadkuterminuVorstellung-zazwyczajprzekładanybyłtujako
nprzedstawienie”
,częstojakonwyobrażenie”
,czasamijakonidea”
.
WartowspomniećobardzoważnymdlaCassirerasłowieGestalt(po-
stać),którerównieżpozostawianoworyginale,byzaznaczyćjegouży-
cietechniczneiodróżnićjeodpotocznego.Pojęciepostacifunkcjonuje
wpolskiejterminologiipsychologicznej,dziśprzedewszystkimwkon-
tekścieterapeutycznym.Alewnimtakże,właśniezewzględunaswąspe-
cyfikę,bywanietłumaczone-mamyzarównopsychologiępostaci,jak
ipsychologięGestalt.
Wtomieznajdziemyteżpojęciestanowiącezwornikcałejkonstrukcji
symbolizmuCassirera:uważanezankluczowe”iwywodzącesięzpsycho-
logiiGestalt,pojęciesymbolicznejpregnancji(symbolischePrägnanz)
,
któremupoświęconyjestosobnyrozdział
.Samopojęciepostanowiono
pozostawićwspolszczonejpostaciźródłowej,bypoprzezarbitralnywy-
bórterminuoznaczającegojedyniejedenzjegoaspektówniezgubićjego
złożonegosensu.NiemieckiesłowoPrägnanzposiada,podobniejakjego
łacińskieźródło,dwaróżneznaczenia.Wpierwszymoznaczanwłaściwy”
,
Zob.np.:Ph.Dubach,„SymbolischePrägnanz”–SchlüsselbegrifinErnstCassirers
PhilosophiedersymbolischenFormen?,[w:]KulturkritiknachErnstCassirer,red.E.Ru-
dolph,B.-O.Küppers,Hamburg1995,s.47-84,zob.też:E.W
.Orth,OperativeBegrifein
ErnstCassirersPhilosophiedersymbolischenFormen,[w:]ÜberErnstCassirersPhilosophie
dersymbolischenFormen,red.H.-J.Brauniin.,FrankfurtamMain1988,s.45-74.
wopublikowanymdopierow2011rokutekściePrägnanz,symbolischeIdeation,[w:]Ernst
Cassirer’sNachlass,HamburgerAusgabe,t.4,Hamburg2011,s.51-84.Teksttenuzupełnia
nieco,wyjaśniaidookreślatopojęcieumacniającjegopozycjęwcentrumsystemuform
symbolicznych.
