Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
55
odznaczająsięowieległębszymzwiązkiem,zupełnieinnymwzajemnym
powiązaniemniżwprzypadkunaszejpercepcjinteoretycznej”
,którejzada-
niemjestklarownewyróżnienienjakości”rzeczy.Zdrugiejjednakstrony
związektennieograniczasiędoświadomościprymitywnej,leczwykracza
dalekopozanią.Nawetwrozwiniętejświadomościzjawiskatakzwanej
nsynestezji”
,jakchoćbyfenomenybarwnychtonówicyfr,barwnychza-
pachówisłów,niejakimiśanomaliami,leczujawniasięwnichpewne
nastawienie,ogólnycharakterświadomościpercepcyjnej.Werner
następującostreszczatozjawisko:
Świadomośćbarwyidźwiękumatucharakterpierwotnegoemocjonal-
negodoświadczenia,wktórymnieistniejąjeszczeswoiścieoptyczna
Cmateria)koloruiswoiścieakustycznaCmateria)dźwięku;jednośćdźwię-
kuibarwyjestzatemmożliwa,ponieważnieodróżniłysięonejeszcze
materialnie,ajeślitak,tonieznacznie29.
Zatemtosamapsychologiaempirycznastopniowoniszczyłamarzenie
psychologicznychempirystówomożliwościuchwyceniaizrozumienia
tego,corzeczywiste,poprzezrozłożeniegonajegonajprostszeelementy
zmysłowe,napierwotnedanewrażeniowe.Tendaneelementy”okazałysię
hipostazami-tymsamymnauka,którawzamyślemiałapomócczystemu
doświadczeniupokonaćczystąkonstrukcję,zmysłowościpokonaćabstrak-
cyjnepojęcie,taknaprawdęwleczezesobąnieusuwalnyiniemożliwydo
odrzuceniabalastpojęciowegorealizmu.Ponowniewyślizgnęłanamsię
zrąknmateria”tego,corzeczywiste.Czywtejgrzenaszegonwewnętrz-
nego”inzewnętrznego”doświadczenianiepowinnyobowiązywaćjakieś
obiektywne,koniecznereguły?;czypytanieomaterię,niepotrzebu-
jeabyradykalnejprzemiany,zamiastciągłych,corazbardziejwymyślnych
poszukiwańnowychrozwiązań?
29H.Werner,EinführungindieEntwicklungspsychologie,Lipsk1926,s.68.