Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Magiaireligia
11
hasłem,ulubionymprzysłowiemidealistyColeridge’a:„Skrajności
sięprzyciągają”.Wewszystkichutworach,takjakwprzysłowiach,
nazywanieposiadamotywację„strategiczną”albo„stylistyczną”
iodbywasięwsposóbzdradzającystosunekemocjonalny-rezyg-
nację,pociechę,żądzęzemsty,nadziejęitakdalej.
MAGIAIRELIGIA
Przyanalizowaniustrategiipoetyckiejoprócztropówiwska-
zówek,podsuwanychnamprzezprzysłowia,zeswejistotybardzo
realistyczne,możemyskorzystaćztropówwskazywanychprzez
magięireligię.
Magia,przymuswerbalny,ustanowienieczegoślubkierowa-
nieczymśmocądekretu,mówitaknaprawdę:„«Niechsięsta-
nie»-istałosię”.Ludziemająudziałwmagicznychzasobach
jakiejśwładzywówczas,kiedywystępują„wimieniu”tejżewładzy.
Współczesnabiblistykaustaliła,żetakwłaśniepowinniśmyro-
zumieć„branieimieniaPana,Bogaswego,nadaremnie”,oczym
przypominająCharlesK.OgdeniIvorA.RichardswTheMeaning
ofMeaning.Taformułaodnosiłasiędouprawianiamagiiwcelach
złowrogichpoprzezwydawaniewłasnychmagicznychdekretów
„wimię”Boże.
Opisanywyżejmechanizm,wsubtelniejszychiudoskonalo-
nychwariantach,bynajmniejniejesttakianachronicznyczynie-
wydolny,jakmogłobysięwydawać.Zauważmynaprzykład,żedziś
mierzymysięzproblemami,którepowstaływskutekpróbdosto-
sowaniaprzedsiębiorczościprywatnejdopotrzebogółuobywateli.
Pomyśl,Czytelniku,jakzmieniasięmagia,jeśliztąsytuacjąradzisz
sobiewstrategiczneimię„gospodarkiplanowej”,ajak,przy
wykorzystaniuinnejstrategii,wimię„reglamentacji”.
Dekretmagicznyprzenikacałyjęzyk;jużsamaktnazywania
przedmiotulubsytuacjinakazuje,żebyjewyszczególnićjako
właśnietakieatakie,aniejakieśinne.Wzwiązkuztymuważam,
żepróbawyeliminowaniatakrozumianejmagiidoprowadziłaby
nasdowyeliminowaniacałegosłownictwa,ponieważjestono
sposobemdiagnozowaniarzeczywistości.Potrzebanamraczej
właściwejmagii,magii,którejdekretydotyczącenazywaniarze-
czywistychsytuacjisąmożliwiejaknajbliższenazywanymsytu-
acjom(awiększądokładnośćprzybliżeniaumożliwia„zbiorowe
objawienie”[„collectiverevelation”]analizidyskusji).
