Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Magiaireligia
13
Schemat[chart](realistycznaocenasytuacji,zawartawprzyjętejstrategiipoe-
tyckiej,czasemsformułowana,czasemimplicytna-czynnikpomijanyprzez
Richardsaipsychoanalityków).
Niektórzymogąsięskrzywićnato,żeprzypisuję„magiczne”
właściwościrealistycznemuschematowi,czylitwierdzę,żejeśli
danąsytuacjęoceniamywimięreglamentacji,dekretujemy,
żejejesencjajestinna,niżgdybyśmyjąocenialiwimięgospo-
darkiplanowej.Rzeczniewopowiedzeniusięzamagiąlubjej
brakiem,alewdokonaniuwyborupomiędzydwomarodzajami
magii,któreróżniąsięodsiebiepodwzględemstopniazbliżenia
doprawdy.Tytułemprzykładu:wobutychrodzajachmagiizwy-
klewystępujezałożenie(alboimplikowanydekret),żezwiększona
produkcjaprzemysłowajestdobrem.Kiedyjednakprzypomnimy
sobie,żekażdywzrostkonsumpcjizasobównaturalnychdasię
równietrafniescharakteryzowaćpoprzeztowarzyszącymuwzrost
ichdestrukcji,możemydostrzecszansęwykorzystaniazupełnie
odmiennegorodzajumagii,któryzdiagnozujetęsytuacjęprzyuży-
ciuinnychjeszczeokreśleń.
Kiedyostatnioprzeczytałemszacunkowewyliczenia,żewskutek
erozjiwciąguminionychdwudziestulatwyjałowieniuuległowię-
cejziemiuprawnejniżodpoczątkuhistoriiludzkości,zacząłemsię
zastanawiać,czymagia„reglamentacji”imagia„gospodarkiplanowej”
wystarczającoprecyzyjnienazywająsytuację,wktórejsięznaleźliśmy.
Magia„reglamentacji”napierwszyrzutokawydajesięgorsza,ponie-
ważjejdomyślnypostulat„Niechprodukcjaniepodlegażadnejzbio-
rowejkontroli”tozapowiedźmaksymalnychstratnaturalnych,jakie
sątylkomożliwewszwankującejstrukturzewłasności.Lecztewłaśnie
straty,oironio,będąograniczanegłównieprzezniedociągnięciatej
samejstrukturywłasności,którąmagia„reglamentacji”utrwali.Magia
„gospodarkiplanowanej”jestznacznielepsza,aletylkowówczas,
kiedyjąskorygujemydziękikrytyce„nowychpotrzeb”.Kiedyzaś
łączysięją,jaktozwyklebywa,zdoktrynągłoszącą,żezwiększona
produkcjaprzemysłowatosynonim„postępu”,magia„gospodarki
planowej”stanowizagrożenie.Ironiapoleganatym,żeulepszona
strukturawłasnościumożliwidalekowiększestratynaturalne(czyteż
„konsumpcję”)niżstrukturaobecna,bardzoniedoskonała.Dlatego
teżmagia,którauprawomocniwzrostprodukcji,będzienajwiększym
złem,chybażezostanieskorygowanaprzezinnąmagię,którazade-
kretuje,iżwielewspółczesnychnamrodzajówprodukcjiprzemy-
słowejjestzgubnychdlanaszejkultury.
