Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.
11
radykalnegoprzełomupolegającegonawypracowaniuhermeneutykiogólnej,odno-
szącejsiędowszelkiegointerpretowania.Uzasadniłonbowiemregułyrozumienia,
zarównoistniejącychhermeneutykspecjalnych,jakteżhermeneutykkierujących
sięnaobszarywogóleniebędąceprzedmiotemzainteresowaniadawnychherme-
neutyk,dziękiczemuhermeneutykazostałazuniwersalizowana.
Jestsprawąoczywistą,żeogólnośćhermeneutykistałasięmożliwawłaśnie
dziękipowiązaniujejzfilozofią.JaktowyrażaMaciejPotępa,autorniedawno
wydanejksiążkiPrzełomwhermeneutycenowożytnej.FriedrichSchleiermacher:„wkon-
strukcjihermeneutykiogólnejwiodącąrolęprzejęłafilozofia”
4
,gdyżuniwersalizacja
zadaniahermeneutycznego„niebyłabymożliwadoprzeprowadzeniabezfilozofii”
5
.
Niemiejscetunaprzypominaniefilozoficznychprzesłanekhermeneutyki.
Poprzestajęnastwierdzeniu,żehermeneutykastałasięuniegoporazpierwszy
koncepcjąfilozoficznąi„pozycjaSchleiermacherajakoklasykafilozoficznejher-
meneutykiwydajesięnadal[czylipobadaniachprzeprowadzonychwostatnich
dziesięcioleciach–W.L.]niepodlegaćdyskusji”6.Hermeneutykauzyskałaautono-
mięistałasiędziedzinąkoncentrującąsięnaproblematycerozumieniaorazinter-
pretacjiwszelkiegorodzajutekstów7,wtymtakżemowy.Dyskusyjnejestjedynie,
czyfilozoficznapodstawahermeneutykiogólnejSchleiermachera,czylimetafi-
zykaindywidualności,zgodnajestzewspółczesnymistandardamifilozoficznego
myśleniaiczyprzesłankitejhermeneutykimogąbyćzaakceptowane.Położenie
naciskunaindywidualnyaspektprocesurozumienia,ujętegowsposóbpsycholo-
giczny,wydajesiębowiemczymśspecyficznymdlahermeneutykiXIX-wiecznej,
zadłużonejwzględemromantyzmu,cojesttrudnedoprzyjęciaprzezfilozofów
hermeneutycznych.
WspółcześnibadaczefilozofiiSchleiermacherawskazują,żewykroczyłonpoza
niemieckiidealizmipozametafizykętamtychczasów.Ceniąponadtojegoteorię
języka,copozwalaimnapotraktowaniejegodokonańjakoprzyczynkadoherme-
neutycznegozwrotufilozofiiwspółczesnej8czynawetcałejwspółczesnejfilozofii.
ZgodniezopiniąManfredaFrankauSchleiermacheraodnaleźćmożnazapowiedź
przeobrażeńdokonanychwhermeneutyceXX-wiecznejipoczątekewolucjiher-
meneutykiwkierunkufilozofii.
ZdrugiejjednakstronyhermeneutykajestdlafilozofiiSchleiermachera„jedy-
niedziedzinąpomocniczą”
9
i„wjegosystemiefilozoficznymniemadlaniej
4M.Potępa,Przełomwhermeneutycenowożytnej.FriedrichSchleiermacher,Warszawa2016,s.212.
5Ibidem,s.22.
6A.Przyłębski,Hermeneutycznyzwrotfilozofii,Poznań2005,s.58.
7Por.P.Dybel,Obliczahermeneutyki,Kraków2012,s.18.
8WksiążceAndrzejaPrzyłębskiegozestawionezostająelementymająceznaczeniedlategozwrotu
(por.A.Przyłębski,Hermeneutyczny…,s.75–78).
9M.Potępa,Przełom…,s.28.
