Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
.
Wprowadzenie.Filozofiahermeneutyczna
wtradycyjnejhermeneutyce
28
,powoduje,żeodfilozofiihermeneutycznejnie
możemyoczekiwaćtego,cołączyłosiędotądzhermeneutyką.
Istotnącechąfilozofiihermeneutycznejjestzamiarwyciągnięciawszelkich
konsekwencjizfaktunaszejskończoności.Pragnieonaudostępnićto,coGadamer
nazywawymiaremhermeneutycznymiujawnićjegoznaczeniedlapojmowania
świataisiebiesamych.Zgodnieztąfilozofiądoświadczeniehermeneutyczne
poprzedzapoznanieocharakterzeteoretycznym.Poznanieaniniedokonujesię
samozsiebie,aniniejestteżczymśpierwotnym.Torozumieniestanowiźródłową
relację,jakałączynaszeświatem,wnimzaśobecnejestpewnezaangażowanie,od
któregoniesposóbwpełnisięuwolnić.Rozumieniepoprzedzainneformysubiek-
tywności.Filozofowaniestanowizaśwyrazprzynależnościdotradycji.Naszymzada-
niemjestzatemświadomezwiązaniesięztym,cojestrozumianeprzedpodjęciem
aktywnościpoznawczej.Nowożytnydualizmpoznającegopodmiotuipoznawanej
rzeczywistościokazujesięnieprawomocny,gdyżbytjestczymśdostępnymdzięki
rozumieniu,czylidziękitemu,cownaszymistnieniuzostałojużrozstrzygnięte.
Wszelkibyt,zjakimmamydoczynienia,jestwięcbytemjużjakośzinterpretowanym.
Mówiącinaczej:filozofiajestpowiązanazkulturą,doktórejprzynależyfilozof
29
,
zaśwspólnotaludzkiegorozumuniepozwalanacałkowiteoderwaniesięoduwa-
runkowańhistoryczno-kulturowych,byzapewnićfilozofiiuniwersalnośćjejidei30.
Usytuowanieiprzynależnośćpodważajązatemprzesłankimyślitranscendentalnej.
Wszelkieugruntowaniemożebyćurzeczywistnianetylkonasposóbhermeneu-
tyczny,uniemożliwiającypełnezdystansowaniesięwobecnassamych.Ruchrozu-
mienia,jakmówiGadamer,jest„wszechobejmującyiuniwersalny”31wtymsensie,
żerozumienie„przysługujebyciutego,corozumiane”32,iinterpretacjajestczymś
wchodzącymwskładrozumianejtreści.Nieodpowiadatoświadomościinterpreta-
tora,któryzazwyczajniezdajesobiesprawyztego,żewprowadzadointerpreta-
cjisiebieiwłasnepojęcia.Intencjąfilozofiihermeneutycznejjestzmianatejsytu-
acji,alenieobiecujeonamożliwościrefleksyjnegosamougruntowania,znanego
ze„spekulatywnieuprawianejfilozofiitranscendentalnej”,czylizfilozofiiHegla.
Wfilozofiihermeneutycznejnastępujezatemobniżenierangifilozofowania
wstosunkudojejpozycjiuklasykówfilozofii.Filozofowi,któryniechceprzyjąćdo
wiadomościtegofaktu,przypadadziś,jakmówiGadamer,groteskowarolabłazna.
28Por.H.-G.Gadamer,Prawda…,s.252.
29ZgodniezopiniąVattima,filozofiahermeneutycznastarasięowyartykułowanieswejprzynależ-
nościdookreślonejtradycji,coznajdujeszczególnywyrazwpoglądachGadamera.
30UniwersalnośćpoglądówGadamerapolegajedynienatym,żewewszelkimpoznawaniuświata
obecnyjestmomentrozumienia,cowskazujenauniwersalnośćhermeneutykiinato,żejestona
„uniwersalnymaspektemfilozofii”(por.H.-G.Gadamer,Prawda…,s.430).
31Ibidem,s.25.
32Ibidem,s.26.
