Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Postrzeganieirozwiązywanieproblemówekonomicznych
JednakżewedługDavidaM.Rosenthala,oileintencjonalnośćmyśleniaosobyjest
wjakiśsposóbwewnętrzna,otyleintencjonalnośćsłówimowyniemacharakteru
wewnętrznego,gdyżużywasiętakichsłów,jakichmożeoczekiwaćotoczenieze-
wnętrzne30.Oznaczałobyto,żemożnacoinnegomyśleć,acoinnegowypowiadać.
Rodzisiępytanie:któreideesąbardziejobiektywne–tepierwotnemyślowe,czy
tespreparowanezapomocąnarzędzimowy?Ideepowstającewumyślesąwedług
psychologówzawszeintencjonalne,awięcniesąobiektywne.Słownapreparacja
myślimożejednakwcaleniezwiększaćobiektywizmuprezentacjiproblemu,wręcz
odwrotnie–możewzmacniaćnastawieniepostrzegającegoproblem.
Intencjonalnośćmyśleniamamniejszywpływnaformułowanieirozwiązywa-
nieproblemówwnaukachformalnych(takichjak:logika,matematyka,prakseologia)
iprzyrodniczych(takichjak:astronomia,biologia,geologia,chemia)niżwnaukach
społecznych(takichjak:prawo,ekonomia,socjologia,psychologia).Intencjonalność
myśleniajestszczególnieczęstaiintensywnawekonomii.Wynikatozfaktu,żeniema
zjawiskekonomicznychoderwanychodwłasności,gryinteresów,satysfakcjijedno-
stek.Ekonomiścizajmująsięnaprzykładproblememocieplaniasięklimatunaświecie
niedlatego,żezakłócatozjawiskaprzyrodnicze,leczdlatego,żezakłóceniatepowo-
dująstratyekonomiczne31.Obiektywnym,wciążnierozwiązanym,problemembadaczy
ekonomicznychjestbrakkoncepcjiimetodyliczeniawartościmonetarnejzjawisk
nierynkowych(takichjakstraty:przyrodnicze,zdrowotne,moralne,estetyczne).
Ekonomicznyproblembadawczyjestzregułyujmowanywjakiśsposóbwtytule
rozprawynaukowejlubraportuzprzeprowadzonychbadań.Brzmienietegotytułu
jestwprawdziesprawąnależącądosferypoprawnościjęzykowej,aletrafnejegosfor-
mułowanieprzedrozpoczęciembadańjestbardzoważne,gdyżpozwalasprecyzować
problem,zaplanowaćiefektywniezrealizowaćbadanie.Naświecieprzywiązujesię
dużąwagędojęzykowejsztukiformułowaniatematówbadawczych.Natematkom-
pozycjiwyrażeńnaukowychpowstałasporaliczbapublikacjiiopracowańwróżnych
językach32.Wjęzykupolskimmożnajednakodnotowaćnielicznepróbyuporządko-
waniatejumiejętności33.
30Zob.D.M.Rosenthal,Twoconceptsofconsciousness,UPhilosolophicalStudies”1986,vol.49,
s.329–359,cyt.za:A.Dąbrowski,Intencjonalnośćisemantyka,Kraków2013,s.195–200.
31
Pozażyciemczłowiekawświecieożywionyminieożywionympojęcieproblemunieistnieje.
To,żenastępujątrzęsieniaziemilubżezwierzętadrapieżnepolująnainnesłabszezwierzę-
ta,niejestwprzyrodzieproblemem.Stajesiętoproblemem,gdytakiezdarzenianaruszają
ludzkieinteresy.
32
Zob.np.:R.W.Brown,CompositionofScientificWords:AManualofMethodsandaLexiconof
MaterialsforthePracticeofLogotechnics,Baltimore1956,s.33–36;F.Rastier,Sémantiqueetrecher-
chescognitives,Paris2010,s.1–262.Słabościątychopracowańjestpomijaniewieluważnych
pojęćnaukowych,takichjak:regression,correlation.
33
Najbardziejznaczącąpolskąpublikacjąwtymzakresiepozostajeksiążkapoświęconali-
stomrangowym(frekwencyjnym)wsłownictwietekstównaukowych.Zob.M.Rachwałowa,
Słownictwotekstównaukowych,Ossolineum,1986.Wadątegoopracowaniajestto,żeogranicza
