Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Naukowośćwiedzyekonomicznej
tejrzeczywistości,anatymmiałobypolegaćustalenieprawdziwościprzekonań.
Filozofowieprzezwiekibezskuteczniemocowalisięztymproblemem.Udałoimsię
zidentyfikowaćlubzaproponowaćformywyrażaniarelacjimiędzymyśląludzkąarze-
czywistością(stworzyliliczneteorieprawdy),alenieudałoimsięstworzyćskutecz-
nychnarzędzisłużącychdotworzenia,kontroliipomiaruprawdziwościkonkretnych
ludzkichprzekonań8.
Prawdziwość,będącastanempoprawnejrelacjimiędzyludzkimumysłemada-
nymobiektemrealnym,jestzapisywanawludzkiejświadomości.Wzmacnianiepraw-
dziwościzbioruspostrzeżeńipoglądówugruntowujeświadomość,aleniezawsze
wpływazauważalnienapostrzeganąrzeczywistość.Przykładowouświadomienie
sobieprzezogółspołeczeństwa,żeżyjeonowubóstwie,niezmieniapoziomutego
ubóstwa,ajedyniewzbogacaUświatducha”tegospołeczeństwa.Istniejewięcproblem
ignorowaniaprawdziwościprzekonań,atakżeskutkówpoleganiananieprawdzie.
Stworzenieprzezczłowiekanieprawdziwegoprzekonaniaootaczającejrzeczywi-
stości,anawetosobiesamym,zczasemmożeprowadzićdonegatywnychzdarzeń
izmianwtejrzeczywistości.Przykładowo,jeśliktośnieprawdziwieoszacujeswe
siłyizasobywdążeniudojakiegoścelu,możetegocelunieosiągnąć.Jeśliktośjednak
nieprawdziwietwierdzi,żeZiemiajestpłaska,przekonanietoniewywołujeżadnych
negatywnychskutkówdlaZiemi.Wyznawanieigłoszenienieprawdyniezawsze
prowadzidoczegośewidentniezłego,coośmielazwolennikówświadomegofor-
mułowaniafałszywychpoglądówiocen.Wnaukachprzyrodniczych,technicznych
czywmedycynieignorowanieprawdziwościsądówojakichśzjawiskachzreguły
pociągazasobąskutkinegatywne,anawetkatastrofy.Inaczejjestwnaukachspo-
łecznych,wtymwekonomii,wktórychjesteśmydośćoswojenizewspółistnieniem
prawdyinieprawdy(czasemfałszu).
Łatwiejjestbowiemformułowaćprawdziwesądyoelementarnychfaktach(ato-
mach,pierwiastkach,komórkach,falach,siłach,kwantach)niżozłożonychsystemach
technicznych,organizacyjnychczyfinansowych.Ztegopowoduzanieprawdziwą
uznajesięteorięewolucjiCharlesaDarwinaopartąnaistnieniudrzewafilogenetycz-
nego9,teorięwędrówkikontynentówAlfredaL.Wegenera10,teorięWielkiegoWybuchu
8
Szerokodyskutowaneróżnefilozoficzneteorieprawdysąwytworaminaukowymitrochę
podobnymidosukienekzaprojektowanychdoubieranialalkiBarbi,bezwykazania,dlaczego
danasukienkajestnajbardziejadekwatnadoubieranegoobiektulubczyistniejesukienka
idealna.
9
G.Lawton,WhyDarwinwaswrongaboutthetreeoflife,UNewScientist”,21.01.2009,https://www.
sott.net/article/173647-Why-Darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life(dostęp:5.06.2021);
C.G.Hunter,Dlaczegoteoriaewolucjiniespełniakryteriumnaukowości,UFilozoficzneAspekty
Genezy”2012,t.9,s.53–78,http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/2012.t.9/
art.09.pdf(dostęp:5.06.2021).
10
H.Takeuchi,S.Uyeda,H.Kanamori,Wędrówkakontynentów,Warszawa1973.
