Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
84
Naukowośćwiedzyekonomicznej
Zjawiskairelacjeekonomiczneniestanowiąjakiegośświataoderwanegood
zjawiskprzyrodniczych,technicznych,społecznych,kulturalnych.Gdybyupieraćsię
przyautonomicznymcharakterzezjawiskekonomicznych,ograniczalibyśmysiędo
problemówwartościwymiennej,funkcjonowaniapieniądzaibanków,wynagrodzeń
zapracę,redystrybucjidochodówiniektórychinnychczystoekonomicznychpro-
cesówistruktur.Przyjmująctakąpostawębadawczą,prawnaukiwświecieekono-
micznymnieudałobysięzidentyfikowaćzuwaginawielkąróżnorodność,zmienność
ilosowośćwszystkiego,comamiejscewtymświecie.Wiedzaożyciuekonomiczno-
-społecznymjestparadoksalniewiedząinterdyscyplinarnąitylkorespektująctakijej
charakter,możnazrozumiećprawarządzące:produkcją,wymianą,innowacjami,in-
westycjami,konsumpcją,sprawiedliwościąspołeczną,globalizacją.Przyrodaipsychi-
kaludzkawywierajątaksilnepiętnonazjawiskachekonomicznych,żeprawanauki
wobszarzeekonomiimusząbyćwyrażonewbardziejzłożonysposóbniżzapomocą
eleganckichformułmatematycznych(algebraicznychczygeometrycznych).Wszystkie
prawafizykimająjakieśodbiciewprawachekonomii:wiedzącoprawiepowszechnej
grawitacji,niemożemysiędziwićzjawiskuprzyciąganiasiępotencjałówekonomicz-
nych,jeśliznamyzasadydynamiki,tolepiejwiemy,jaknależywyjaśnićproblemogól-
nejrównowagiekonomicznejitd.Prawabiologiirównieżmająswojeodbiciewżyciu
gospodarczym:prawastrukturykomórkowejmająanalogięwprawachdotyczących
podmiotówistrukturgospodarczych,prawawzrostu,dziedziczeniaiciągłościżycia
inspirująekonomistędozrozumieniaprawwzrostugospodarczego,życiaproduktu
ipowtarzalnościzjawiskekonomicznych.Dziękiznajomościprawpsychologii(kon-
cepcjahierarchiipotrzebAbrahamaMaslowa,prawoatrybucjiitendencyjnościoraz
inne)106ekonomistamożeodkryćprawaekonomicznezdeterminowanenaturączło-
wiekaijegoskłonnościamidozachowańracjonalnychbądźirracjonalnych.Zagubiony
wrzeczywistościbyłbyekonomistaignorującywspółczesnezasadytechnikiitech-
nologii(sposobywytwarzania,przechowywania,dystrybucji,utylizacji)orazzasady
iprzepisyprawa(zasadytechnikiprawodawczej,stosowaniaiegzekucjiprawa).
Nieistniejąważneprzesłanki,bynieuznawaćzaogólneprawaekonomiczne
takichempirycznieuzasadnionychzasad,jak:obniżaniesiękosztówjednostkowych
wrazzewzrostemskaliprodukcji,skłonnośćproducentówdoosiąganiaoszczędno-
ścikoszteminnychpodmiotów,zmiennośćkosztówwłasnychwwynikuskokowych
nakładówczynnikówprodukcji,nasilaniesięoporupodmiotówekonomicznych
wobecpodwyższaniapodatków,zmniejszaniesiępopytuefektywnegoprzyosiąga-
niunasyceniapotrzebbiologicznychkupujących,ograniczaniewielkościinwestycji
wobliczunarastaniaryzykabiznesowego,naruszanierównowagiinteresówekono-
micznychprzywprowadzaniuinnowacji.Prawatewjakiejśmierzesąuwzględniane
wteoriachekonomicznych,alewpraktyceistniejeskłonnośćdolansowaniabardziej
106
H.Brycz,Człowiek–instrukcjaobsługi.Przewodnikpozachowaniachspołecznych,Sopot2008
(ebook),s.10–64.
