Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
ZFILOZOFIITEORETYCZNEJ
Prawdziwysukcesstanowiłabydopierooptymalizacjaobutych
wskaźnikówłącznie.
II.PRZYKŁAD:HUMEIWITTGENSTEIN
1.DWAATOMIZMY.Metodęlogicznejinterpretacjitekstówfilo-
zoficznychprzedstawiliśmydotądjedynieinabstracto.Zilustru-
jemyjąterazcałkiemrealnymprzykładem,itofilozoficznie
wcalenietrywialnym.Obiektembędądwadobrzeznanesys-
temy:metafizykaHume3aimetafizykaWittgensteina.Obierepre-
zentująstanowiskoontologicznegoatomizmu.Pierwszą
nazywasięwprawdzieDatomizmempsychologicznym”,adrugą
Datomizmemlogicznym”,alejesttoraczejróżnicawichtermi-
nologiiistyluargumentacjiniżwtreściwysuwanychtamtez.
Zsystemówtychwybierzemyjedyniemałefragmenty,aleza
tote,wktórychnajlepiejwyrażasięichzałożenienaczelne:
zasadaatomizmu.Interpretacjamapokazać,jaktedwa
atomizmymająsiędosiebie.
Humeformułujeswązasadęatomizmunajdobitniejinajwy-
raźniejwnastępującymfragmencieTraktatuonaturzeludzkiej:
Cokolwiekjestróżne(distinct)jestteżodróżnialne(distinguishable);
acokolwiekjestodróżnialne,jestteżrozłączalne(separable)wmyśli
lubwyobraźni.Wszystkiepercepcjesąróżne.Sązatemodróżnialne
irozłączalne.Mogąonebyćujmowanebezsprzeczościczyabsurdu
jakoosobnoistniejące,imogąteżosobnoistnieć4.
FragmenttenbędzienaszymzbioremS1.(Wyrażonąwnim
zasadęsamHumenazywaDzasadąswobodywyobraźni”5.)Jest
kwestiąodrębną,ziluijakichwłaściwietezzbiórtensięskłada.
Przyjmijmy,żenależądońwkażdymrazieteototrzy:(01)cokol-
wiekjestróżne,jestrozłączalne;(02)wszystkiepercepcjesą
różne;(03)wszystkiepercepcjesąrozłączalne.Widaćodrazu,
żeteza03wynikawprostzdwupozostałych.Takwięcprzy
trywialnymprzekładzieΠ(0)=0ibezżadnychdodatkowych
założeńmamytuinterpretacjęlogicznąpostaci(A={01,02,03},
4Por.D.Hume,ATreatiseofHumanNature,L.A.Selby-Bigge(ed.),Oxford
1978,s.634(fragmentwprzekładziemoim-B.W.).Patrzteżpassimwkilku-
nastuinnychmiejscach,zwłaszczanas.18.NatomiastwEnquiryzasadytejnie
mawcale!
5Tamże,s.10.
