Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„strony”problemistnieniasięujmuje:odstrony
substancjiczyodstronyjejprzejawów.Jednocześnie
„wszystko,coistnieje”,jestjednymitymsamym:
samodzielnieikoniecznieistniejącymświatem,
niewymagającymżadnejkreacji
exnihilo
inieodwołującymsiędoideispersonifikowanego,
antropomorficznegoBoga.Dowódontologiczny
posłużyłSpinoziedowykazanianiemożności
stworzeniaświata,bosamświatprzyrodyzostał
uznanyzabytdoskonały.Wartoprzytympodkreślić,
żerzeczywiste,samoistneistnienieprzysługuje
wyłączniesubstancji—jejprzejawymająistnienie
jedyniewzględne;tosubstancjajestjedynym
konkretnymbytem,ajejprzejawytochwilowe,pod
pewnymwzględemwyodrębnionezniejabstrakcje
(odłac.
abstraho
‘odrywać’).Tazdumiewającadla
zdrowegorozsądkukonstatacja,żewłaśniebyt
ocharakterzenajogólniejszym,uniwersalnym(całość)
jestkonkretem,ajegoposzczególne,cząstkowe
przejawytoabstrakcje,odegradopieropo150-200
latachinspirującąrolęprzykształtowaniusięsystemu
filozoficznegoHegla,apotemMarksaiprzy
powstawaniumetodologiinaukspołecznych.
Wróćmydokwestiiprzejawianiasięsubstancji.
Substancjajakokonkretniejestbytembez
właściwości—mapewneistotne(składającesięnajej
istotę)cechy.TecechySpinozazgodnieztradycją
nazywaatrybutamisubstancji.Substancjanie
istniejepozaswoimiatrybutami,czyliistotnymidla
niejsposobamiprzejawianiasię.Ponieważjednakjest
nieskończona—manieskończonąilośćatrybutów.
Wedletychatrybutów(sposobówprzejawianiasię)
