Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
samoświadomośćizdolnośćbudowaniawiedzy.Stąd
wszystko,codziejesięzciałemczłowieka,naktóre
oddziaływająinneciała,znajdujeodzwierciedlenie
wjegoumyśle.Umysłjestwięcuzależniony
odciała;doskonałośćumysłuzależyoddoskonałości
ciałaijegozdolnościdowzajemnychoddziaływań
zciałamiotaczającymi.Tymsamymduszajestjakby
zjednoczonazcałąprzyrodą,apoznanieludzkie,
wiedza,możewiernieodzwierciedlaćaktualnystan
światamaterialnego.Takoto,zataczająckoło,można
potwierdzićwstępneprzeświadczenieSpinozy,
żewiedza(byledobrzeskonstruowana)wiernie
oddajeprawdziwystanrzeczy.
Najednąjeszczeważnąrzecztrzebazwrócić
uwagę.Oto,jakprzedchwiląbyłamowa,związek
międzyideamijesttakisamjakzwiązekmiędzy
rzeczami.Cotooznacza?Światemideirządząprawa
logiki,aświatemrzeczycielesnychprawafizyki(co
dlaSpinozysprowadzasiędoprawmechaniki),czyli
prawazwiązkuprzyczynowo-skutkowego.Prawa
logikitoprawaobowiązującezkoniecznością,
bezwyjątkoweipowszechne.Takisamstatus
mazwiązekprzyczynowo-skutkowyrządzącyprzyrodą
—związektenjestwistociezwiązkiemocharakterze
logicznegowynikania,powszechnymikoniecznym
prawemdeterminacjiprzyczynowejkażdegozjawiska.
Spinozazapiszetojakotrzeciaksjomatpierwszej
księgi
Etyki...:
Zdanejokreślonejprzyczynywsposóbkoniecznywynikaskutek,
iodwrotnie,jeśliniemażadnejokreślonejprzyczyny,niemożliwe
jest,abynastąpiłskutek.
