Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przejawiasięto,cosięprzejawia,acoSpinoza
nazywa
modusem,
czyli„pobudzeniem”substancji.
Substancjamazatemnieskończonąilośćmożliwych
„pobudzeń”
(modi)
zewzględunakażdyzeswoich
atrybutów.Otóżczłowiekjestjednymztakich
„pobudzeń”substancji,aponieważskładasięzduszy
iciała,stanowimodusdwóchatrybutów
substancji:myśleniairozciągłości.Tozludzkiej
perspektywymożnadopierorozpoznaćatrybuty
substancji—aletylkodwa;innesąludziomnieznane.
TakotoświatopisywanyprzezSpinozęograniczasię
dotychdwóchsposobówmanifestowaniasięBoga-
przyrody.Oweatrybutysąuniwersalne:wszystko,
cosięprzejawia(czylicojestdostępneludzkiemu
poznaniu),przejawiasięwdwojakimaspekcie.Każda
rzecz
(modus)
dostępnajestzarazemwporządku
rozciągłościiwporządkumyślenia.Kiedyujmujesię
jąwporządkurozciągłości—jestciałem,kiedy
wporządkumyślenia—ideą.Obateporządki
sązesobądoskonalezgodne,bochoćsięwzajemnie
różniąinasiebienieoddziałują(jako
żesąodrębnymiatrybutami),sąaspektamijednej
jedynejsubstancji.Zatemzwiązekmiędzyrzeczami
musibyćtakisamjakzwiązekmiędzyideami:
cokolwiekdziejesięzciałem,znajduje
odzwierciedleniewświecieidei,czyliwwiedzy
—iodwrotnie.Człowiekjednakróżnisięodinnych
rzeczytym,żenietylkomaciało,lecztakżeduszę-
umysł.Ciałuodpowiadaideaciała(jegorozumne
pojęcie),duszy-umysłowiideatejidei(Spinozazapisze
tojakodrugiaksjomatdrugiejksięgi
Etyki..
.:„człowiekmyśli”),awięcpoprostu
