Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
OSTATECZNYCELWSZELKIEJNAUKIPRWA
Celemtejksiążkijestwprowadzenieczytelnikadonajważniejszychzagad-
nieńfilozofiiprawaImmanuelaKanta.Mimooczywistychskojarzeńustalenia
tutajzawartenieodnosząsięwyłączniedokwestiiprawoznawstwa,leczmają
znacznieszerszyzakres.Wynikatoprzedewszystkimzsamegorozumienia
zagadnieniaprawaijegometafizycznychpodstawprzezfilozofazKrólewca.
Wpierwszejkolejnościnależywspomnieć,żeostatecznymcelemwszelkiejna-
ukiprawawedleKantajestustanowienieizagwarantowanietrwałegopokoju
naświecie1.WprawdziefilozofwMetafzycznychpodstawachnaukiprawarozpra-
wiasięzwielomainnymizagadnieniami,amianowiciewyodrębniasferęprawa
zszerokorozumianejmoralności,uzasadniaprzymusprawny,zewnętrznąwłas-
ność,autorytetpaństwaiinne,tojednakwostatecznościwszystkieteKantow-
skieustaleniaskierowanekujednemucelowi-któryjestzarazemobowiąz-
kiemcałejludzkościikażdegoczłowiekazosobna-toznaczyustanowieniu
uniwersalnegostanuprawnego,którykładziekreswszelkimwojnom,azarazem
każdemuczłowiekowigwarantujejegowrodzonąwolność.Gdychodzioprak-
tyczneużycierozumuwodniesieniudowolnościzewnętrznej,niemadlaKanta
zagadnieniaistotniejszegoibardziejfundamentalnego.Zdaniemfilozofa,pokój
niepojawiasiępoprostupoustaniuwszelkichkonfliktów,lecznależygodopiero
uustanowić”poprzezwprowadzeniestanuprawnego.Kantzdawałsobiebowiem
sprawę,żepokójniejesttylkonieobecnościąwojny,leczoznaczacałkowiteiper-
manentnewyeliminowaniewojnyjakosposoburozwiązywaniawszelkichkon-
fliktów.ZapewnienietrwałegopokojumogłosięwięcdlaKantadokonaćtylko
dziękizastąpieniuwojny,któraoznaczaładlaniegonieunormowanąprzemoc,
przezprzemocpodpanowaniemnorm,toznaczyprzezstanprawny.
Celemtejżepracyniejestwcaleprzekonanieczytelnika,żeKantowskie
rozwiązanieproblemuwojnyjestrozwiązaniemtrafnymaniteżżefilozofsta-
wiawłaściwądiagnozę,uznająckwestięzapewnieniapokojuzanajistotniejszy
celprawa.Stanprawnywwymiarzeuniwersalnymzpewnościąnierozwiązuje
wieluproblemów,zktórymiwspółcześnieborykasięludzkość(związanychcho-
ciażbyzespołecznąnierównością,konfliktemwartościopodłożukulturowym,
bezpieczeństweminformacyjnymczykontroląrynkówfinansowych).Zdrugiej
jednakstrony,możezapobiecdalszemugenerowaniuogromuprzemocy,nędzy
1Por.I.Kant,Metafzycznepodstawynaukiprawa,przeł.W.Galewicz,Kęty2006,
s.158.