Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
inieszczęścia,któretowarzysząkażdejwojnie,aprzytymumożliwićsprawniejsze
zarządzanieproblemamiglobalnymi,któredomagająsięuregulowanianapozio-
mieponadpaństwowym(jakchoćbykwestieekologiczne).Dlategoteż,wnaszej
ocenie,Kantowskafilozofiaprawa,którejnaczelnymzadaniemjestustanowie-
niepokojuprzezwprowadzeniestrukturprawnych,nadalpozostajepropozycją
niezwykleinteresującą,nietylkozteoretycznego,aleteżpraktycznegopunktu
widzenia.
Należyjednakpamiętać,żemimoswychoczywistychzaletKantowskafi-
lozofiaprawamożewspółcześniestanowićpunktodniesieniajedyniewogra-
niczonymzakresie.Wynikatozfaktu,żejesttorefleksjapowstaławczasach
oświecenia,azatemspektrumproblemówporuszanychprzezfilozofajestzawę-
żoneprzezsposóbwidzeniawłaściwytamtymczasom.Dlategoteżwspółcześnie
istniejewielespraw,októrychzawszemożnarozmawiaćprzyokazjidyskusji
oKancie(naprzykładproblemredystrybucjidóbr,klasowościspołeczeństwa
czyteżrównościpłci),jednakzcałąpewnościąniemożnasięonichdowiedzieć
bezpośredniozKantowskichpism.
Kantowskafilozofiaprawanietylkopozostajewścisłymzwiązkuzesta-
wianymjejprzezfilozofanaczelnympostulatempraktycznym(ustanowieniem
wiecznegopokoju),aleporuszawieletematówzobszarów,którewspółcześnie
nazwiemy:filozofiąpolityczną,filozofiąspołeczną,teoriąpaństwaitd.Napo-
trzebyniniejszegowprowadzeniaodniesiemysiękrótkodorelacjimiędzyKan-
towskąfilozofiąprawaafilozofiąpolityki.
Ostatecznycelnaukiprawaafilozofiapolityki
Ostatecznymcelemnaukiprawa,jakpowiadaKant,jestuniwersalnystanpraw-
ny2,gwarantującyperemptorycznycharakterwszelkichpraw,aprzetowiecznypokój
międzyludźmiiludami.Drogądoosiągnięciategocelujestpolityka.Taostatnia
musibyćjednakżerozumianatak,jakdefiniujejąKant,toznaczyjakoustosowa-
nienaukiprawa”3.Kantprzedstawiaswąkoncepcjępolitykiniejakonamarginesie
rozważańdotyczącychprawa,zaśsamąpolitykęuznajezapochodnąisłużebną
2Terminuniwersalnyoznaczawtejżepracyogólnoświatowyzasięgowegostanu
prawnego.Termintenjest(przynajmniejgdychodziofilozofięprawaKanta)synoni-
memterminupowszechny,dlategookreśleniatestosowanesąwymiennie.Ponieważ
jednakwnaszejocenieterminuniwersalnylepiejwyrażafakt,iżówstanprawnymazo-
staćurzeczywistnionywwymiarzeogólnoświatowymiogólnoludzkim,maonpierw-
szeństwoprzedterminempowszechny.
3I.Kant,Dowiecznegopokoju,[w:]Idem,Rozprawyzflozofihistorii,T.Kupś
(red.),Kęty2005,s.189,woryginale:PolitikalsausübendeRechtslehre(uwykonawcza
naukaprawa”),przekładnieznaczniezmodyfikowany.
