Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

Radosław Kazibut

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-232-3430-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

207

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kazibut, Radosław. Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.. Red. . Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019, 207 s. ISBN 978-83-232-3430-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kazibut, R.

T1 Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

PP Poznań

YR 2019

SN 978-83-232-3430-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 212384, author = "Kazibut, Radosław", editor = "", title = "Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2019", address = "Poznań", isbn = "978-83-232-3430-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kazibut, Radosław

ED -

TI - Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY - Poznań

PY - 2019

SN - 978-83-232-3430-2

ER -

Netografia (standard APA):

Kazibut, Radosław. Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a. [baza danych online] Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/filozofia-przyrody-i-przyrodoznawstwa-roberta-boylea-radoslaw-kazibut-212384.

historia filozofii, epistemologia, filozofia przyrody

W monografii przedstawiono analizę procesu kształtowania się filozoficznego zaplecza laboratoryjnej praktyki badawczej, której początki autor wiąże z dokonaniami Roberta Boyle’a (1627–1691). Doniosłym filozoficznym osiągnięciem Boyle&#...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-3430-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

207

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie 8
1. Filozofia przyrody, filozofia naturalna i filozofia eksperymentu Roberta Boyle’a20
1.1. Natura czy przyroda?20
1.1.1. Korpuskularystyczny i mechanicystyczny obraz świata32
1.1.2. Bóg – przyczyna sprawcza i celowa w świecie przyrody48
1.1.3. Filozoficzne ujęcie świata przyrody65
1.2. Zadania i cele poznania naukowego72
1.2.1. Baconowski program historii naturalnej72
1.2.2. Historia naturalna i filozofia naturalna w ujęciu Boyle’a75
1.2.3. Prometejskie ambicje nauki85
1.3. Eksperymentalizm laboratoryjny Roberta Boyle’a88
1.3.1. Filozoficzne założenia eksperymentalizmu88
1.3.2. Zasada intersubiektywnej sprawdzalności i komunikowalności wiedzy naukowej w eksperymentalizmie Roberta Boyle’a92
1.3.3. Epistemologia izolowanych układów eksperymentalnych96
2. Charakterystyka nauki laboratoryjnej 105
2.1. Struktura sytuacji eksperymentalnej i taksonomia składników nauki laboratoryjnej112
2.2. Stabilność i doskonalenie się praktyki laboratoryjnej115
2.3. Prymat eksperymentalizmu: manipulowanie, kreowanie, konstruowanie121
2.4. Realizm laboratoryjny, konstruktywizm i poietyczny charakter nauki laboratoryjnej124
2.5. Aspekt epistemiczno-wykonawczy nauki laboratoryjnej131
3. Przekonania filozoficzne w nauce 141
3.1. Rola przekonań filozoficznych w nauce144
3.2. Presupozycje filozoficzne a założenia filozoficzne w nauce152
4. Wkład Roberta Boyle’a w powstanie nauki laboratoryjnej 161
4.1. Eksperymentalizm Roberta Boyle’a a początki praktyki badawczej nauki laboratoryjnej161
4.2. System filozoficzno-przyrodoznawczy Boyle’a a początki nowożytnego przyrodoznawstwa168
4.3. Problem obiektywności poznania a laboratoryjny styl badawczy Boyle’a173
4.4. System filozoficzno-przyrodoznawczy Boyle’a a geneza nauk baconowskich177
Zakończenie 180
Bibliografia 185
Skorowidz nazwisk 199
Skorowidz rzeczowy 202
Summary (Robert Boyle’s philosophy of nature and natural science. The philosophical genesis of laboratory research)205

XXwieku,whistorycznychbadaniachnadnauką,polegającąnaporzuceniu

pozytywistycznegosposobupatrzenianajejdzieje7.

WliteraturzeprzedmiotupoświęconejmyśliBoyle’aodnaleźćmożnaprzy-

kładyróżnychsposobówreﬂektowanianaddziejaminauki,międzyinnymiin-

telektualizm,kontekstualizm,prezentyzmorazantykwaryzm8.Historycynauki

staralisięodpowiedziećnapytania,któretakżeinteresująﬁlozofanauki:Czy

istniejejakaśahistorycznalogikanaukowegoodkryciaiuzasadniania,atakże

uniwersalnametodapoznanianaukowego?Czymożnawskazaćahistorycz-

nekryteriumdemarkacjipomiędzynaukąapseudonauką?Czyocenywkładu

idorobkudanegobadaczamożnadokonywaćwoderwaniuodklimatuinte-

lektualnegojegoczasówiwpływającychnaniegouwarunkowańocharakterze

pozapoznawczym?Wielośćpublikacjipoświęconychzarównoanaliziezało-

żeńﬁlozoﬁinaturalnejBoyle’a,jakiwielkiejrewolucjinaukowejXVIIwieku

dowodzi,żeproblematykatabyłaijestwdalszymciąguinteresującymprzed-

miotembadańdlahistorykówiﬁlozofównaukiorazﬁlozofówprzyrodyiprzy-

rodoznawstwa.

Spośródprac,którestanowiąbezpośredniezapleczeliteraturowepro-

wadzonychprzezemnierozważań,wpierwszejkolejnościnależywymienić

dwieksiążkiMichaelaHuntera:Boyle:BetweenGodandScienceiBoyleStu-

dies:AspectsoftheLifeandThoughtofRobertBoyle9.Istotnąpozycjąjest

równieżpracazbiorowapodjegoredakcjąpt.RobertBoyleReconsidered.

Wksiążcetejpróbujesięuchwycićdokonaniategobadaczawmożliwiejak

najszerszymkontekście,którywyznaczanyjestprzezwewnętrzneizewnętrz-

nedeterminantyrozwojuwiedzynaukowejwpływającenakształtowaniesię

poglądówBoyle’a.TopodejściecharakteryzujerównieżrozważaniaWillia-

maR.NewmanaiLawrence’aM.Principe’a,którzyuchodzązawybitnych

7Zob.G.Sarton,IntroductiontotheHistoryofScience,Vol.I:FromHomertoOmar

Khayyam,Williams&Wilkins,Baltimore1927,s.8–9.

8Wpodejściuintelektualistycznympodkreślasię,żenależykoncentrowaćsięnarekon-

strukcjiracjonalnychpodstawdziałalnościpodmiotów,odwołującsięprzytymdougruntowa-

nychwﬁlozoﬁiinaucekategoriipojęciowych.Wpodejściukontekstualistycznymproponowane

opisydanejdziałalnościizjawiskkulturydokonywanesązuwzględnieniemzbiorówprzekonań

determinowanychprzezczynnikispołeczne,ekonomiczne,polityczne,światopoglądoweireli-

gijne.Antykwaryściprzyjmują,żenależydokonywaćrekonstrukcjidziałalnościbadanychpod-

miotów,niejakoprzenoszącsięwichczasy

.Wzwiązkuztymzwielkimzaangażowaniempróbują

docieraćdowszystkichmateriałówźródłowych.Zwolennicyprezentyzmuopisujądziejezper-

spektywywspółczesnegoczłowieka.Zob.S.Zamecki,Historiadziedzinynauka,DZagadnienia

Naukoznawstwa”2000,vol.36,z.2–3.

9Zob.M.Hunter,Boyle:BetweenGodandScience,YaleUniversityPress,NewHaven,Lon-

don2009;tenże,BoyleStudies:AspectsoftheLifeandThoughtofRobertBoyle(1627-91),

Taylor&FrancisGroupLtd,Farnham,Surrey,Ashgate2015.

Brak wyników

Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra