Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

Radosław Kazibut

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-232-3430-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

207

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kazibut, Radosław. Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.. Red. . Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019, 207 s. ISBN 978-83-232-3430-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kazibut, R.

T1 Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

PP Poznań

YR 2019

SN 978-83-232-3430-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 212384, author = "Kazibut, Radosław", editor = "", title = "Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2019", address = "Poznań", isbn = "978-83-232-3430-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kazibut, Radosław

ED -

TI - Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY - Poznań

PY - 2019

SN - 978-83-232-3430-2

ER -

Netografia (standard APA):

Kazibut, Radosław. Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a. [baza danych online] Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/filozofia-przyrody-i-przyrodoznawstwa-roberta-boylea-radoslaw-kazibut-212384.

historia filozofii, epistemologia, filozofia przyrody

W monografii przedstawiono analizę procesu kształtowania się filozoficznego zaplecza laboratoryjnej praktyki badawczej, której początki autor wiąże z dokonaniami Roberta Boyle’a (1627–1691). Doniosłym filozoficznym osiągnięciem Boyle&#...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-3430-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

207

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie 8
1. Filozofia przyrody, filozofia naturalna i filozofia eksperymentu Roberta Boyle’a20
1.1. Natura czy przyroda?20
1.1.1. Korpuskularystyczny i mechanicystyczny obraz świata32
1.1.2. Bóg – przyczyna sprawcza i celowa w świecie przyrody48
1.1.3. Filozoficzne ujęcie świata przyrody65
1.2. Zadania i cele poznania naukowego72
1.2.1. Baconowski program historii naturalnej72
1.2.2. Historia naturalna i filozofia naturalna w ujęciu Boyle’a75
1.2.3. Prometejskie ambicje nauki85
1.3. Eksperymentalizm laboratoryjny Roberta Boyle’a88
1.3.1. Filozoficzne założenia eksperymentalizmu88
1.3.2. Zasada intersubiektywnej sprawdzalności i komunikowalności wiedzy naukowej w eksperymentalizmie Roberta Boyle’a92
1.3.3. Epistemologia izolowanych układów eksperymentalnych96
2. Charakterystyka nauki laboratoryjnej 105
2.1. Struktura sytuacji eksperymentalnej i taksonomia składników nauki laboratoryjnej112
2.2. Stabilność i doskonalenie się praktyki laboratoryjnej115
2.3. Prymat eksperymentalizmu: manipulowanie, kreowanie, konstruowanie121
2.4. Realizm laboratoryjny, konstruktywizm i poietyczny charakter nauki laboratoryjnej124
2.5. Aspekt epistemiczno-wykonawczy nauki laboratoryjnej131
3. Przekonania filozoficzne w nauce 141
3.1. Rola przekonań filozoficznych w nauce144
3.2. Presupozycje filozoficzne a założenia filozoficzne w nauce152
4. Wkład Roberta Boyle’a w powstanie nauki laboratoryjnej 161
4.1. Eksperymentalizm Roberta Boyle’a a początki praktyki badawczej nauki laboratoryjnej161
4.2. System filozoficzno-przyrodoznawczy Boyle’a a początki nowożytnego przyrodoznawstwa168
4.3. Problem obiektywności poznania a laboratoryjny styl badawczy Boyle’a173
4.4. System filozoficzno-przyrodoznawczy Boyle’a a geneza nauk baconowskich177
Zakończenie 180
Bibliografia 185
Skorowidz nazwisk 199
Skorowidz rzeczowy 202
Summary (Robert Boyle’s philosophy of nature and natural science. The philosophical genesis of laboratory research)205

znawcówdziejówalchemii,coznajdujetakżeswójwyrazwpracach,które

poświęciliBoyle’owi10.

TwórczośćBoyle’azostałapoddanaanalizierównieżprzezprzedstawicie-

liStudiównadNaukąiTechniką.StevenShapiniSimonSchafferwksiążce

LeviathanandtheAir-Pump:Hobbes,BoyleandtheExperimentalLifeprzed-

stawilicharakterystykęeksperymentalizmuBoyle’azperspektywykonstrukty-

wistycznej11.Przekonująwniej,żenieistniejeuniwersalny

,ahistorycznyinie-

zrelatywizowanydokontekstukulturowegostyluprawianianauki.Twierdzą,

żeotym,wjakisposóbtworzysięnaukę,decydująrównieżczynnikispołecz-

ne.Naukaniejestdziełemgenialnychjednostek,alekolektywówintelektual-

nych.WtymkontekścietrzebatakżewspomniećomonograﬁiBrunonaLa-

touraWeHaveNeverBeenModern,którydziałalnośćBoyle’arozważajako

ilustracjęprocesukształtowaniasięnowożytnegospojrzenianaświatwwy-

nikuzderzeniaopozycyjnieujmowanych–wklasycznejepistemologii–sfer

naturyikultury

.WocenieLatourautrzymywanieopozycjipomiędzytym,co

odkrywane,atym,cotworzone,jestﬁlozoﬁcznymprzesądem12.

Równieżbadacze,którzyniewkraczająnapolenieklasycznejepistemolo-

gii,rozważająpoglądyBoyle’awrelatywizacjidokontekstupolitycznegoispo-

łecznegojegoczasów

.Przykładowomożnawymienićwspomnianejużteksty

MichaelaHuntera,jakipraceJohnaT.HarwoodaorazMalcolmaOstera.Ich

autorzystarająsięuchwycićindywidualnecechycharakteruBoyle’a,które

mogływpływaćnastyljegopracynaukowej13.

10Zob.międzyinnymiW.R.Newman,Boyle’sdebttocorpuscularalchemy,lw:]RobertBoyle

Reconsidered...;tenże,ThealchemicalsourcesofRobertBoyle’scorpuscularphilosophy,“Annals

ofScience”1996,53;W.R.Newman,L.M.Principe,AlchemyTriedintheFire:Starkey,Boyle

andtheFateofHelmontianChymistry,UniversityofChicagoPress,Chicago2002;L.M.Princi-

pe,NewlydiscoveredBoyledocumentsintheRoyalSocietyArchive:alchemicaltractsandhis

studentnotebook,“NotesandRecordsoftheRoyalSociety”1995,49;tenże,RobertBoyle’sal-

chemicalsecrecy:codes,ciphers,andalchemicalconcealments,“Ambix”,39,1992;tenże,Boyle’s

alchemicalpursuits,lw:]RobertBoyleReconsidered...;tenże,StyleandthoughtoftheearlyBoyle:

discoveryofthe1648ManuscriptofSeraphicLove,“Isis”1994,85;tenże,TheAspiringAdept:

RobertBoyleandhisAlchemicalQuest,Princeton1998.

11Zob.międzyinnymiS.Shapin,S.Schaffer,LeviathanandtheAir-Pump:Hobbes,Boyle

andtheExperimentalLife,PrincetonUniversityPress,Princeton1985;S.Shapin,Personalde-

velopmentandintellectualbiography:thecaseofRobertBoyle,“BritishJournalfortheHistory

ofScience”1993,26.

12Zob.B.Latour,Nigdyniebyliśmynowocześni.Studiumzantropologiisymetrycznej,DBi-

bliotekaMyśliSocjologicznej”,OﬁcynaNaukowa,Warszawa2011,s.12.

13Zob.TheEarlyEssaysandEthicsofRobertBoyle,ed.J.T

.Harwood,SouthernIllinois

UniversityPress,Carbondale,Edwardsville1991;J.T

.Harwood,Sciencewritingandwritingsci-

ence:Boyleandrhetoricaltheory,lw:]RobertBoyleReconsidered...;M.Oster,Thescholarandthe

craftsmanrevisited:RobertBoyleasaristocratandartisan,“AnnalsofScience”1992,vol.49(3);

tenże,Biography,cultureandscience:theformativeyearsofRobertBoyle,“HistoryofScience”

Brak wyników

Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a.

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra