Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Filozofiareligiiainnetypyrefleksjinadreligią
23
spotkaniepróbujesięujmowaćwciągleodnawiającejfilozofię(aireligię)
żywotności:choćbyuPlotyna,Orygenesa,Pseudo-Dionizego,ojcówkapa-
dockich,Augustyna,Eriugeny,MistrzaEckharta,Kuzańczyka,Böhmego,
uPascala,Spinozy,Hegla,Kierkegaarda,Schellinga,Sołowjowa,uBierdia-
jewa,Szestowa,Maritaina,TeilhardadeChardin,Schelera,MarcelaiJas-
persa.Sątowięczazwyczajfilozofieneoplatońskie,egzystencjalnelubich
kombinacje.
3.Wdrugimwęższymznaczeniuproblematykafilozofiireligiibyłabyzwiąza-
nazwłaszczazzajęciemprzezreligięswoistego,nieredukowalnegomiejsca
wstanowiącychzupełnienadzwyczajnywzlotludzkiegorozumusystemach
filozoficznychklasycznejfilozofiiniemieckiejodKantapoSchellinga
(orazwpokrewnychfilozofiachepokioświeceniairomantyzmu).Dzieje
siętoprzystalewzrastającejrolireligii:oddodatkowegouszlachetniania
sferymoralności(jaktojestuKanta),przezrolębezpośredniopoprzedzają-
cegofilozofięstadiumduchaabsolutnego(uHegla),ażporolęotwierającą
epokęfilozofiipozytywnej(upóźnegoSchellinga).Utegoostatniegoza
sprawąobjawieniareligijnego(doświadczeniareligijnego)nowafilozofia
pokonujewszystkieograniczeniafilozoficznejnowożytności,itołącznie
zfilozofiąHegla,którapozostajewkręgujedyniefilozofiinegatywnej
imówinieobycie,aleopoznawaniubytu(omyśleniuobycie,obycie
myślanym),kręcącsięwmyślowymkołowrocie,permanentniezagrożonym
solipsyzmemlublekkomyślnieznoszącymkwestiębytu.Byłbytozatem
projektreligijnejmetafizyki,którazwracasięprzeciwepistemologizmowi.
4.Wtrzecimwęższymznaczeniufilozofiareligiizwiązanabyłabyzodrodze-
niemproblematykifilozoficzno-religijnejnapoczątkuiwciąguXXwieku.
Podwpływemiwatmosferzeprzełomuantypozytywistycznegoorazwin-
tencjigłębokiego,autentycznego,aprzytymintelektualnegoodnowienia
pogrążonegowkryzysiechrześcijaństwadoszłodoodnowienia
jejwneotomizmie(JacquesMaritain,ŚtienneGilson),wteologiiprotes-
tanckiej(KarlBarth,RudolfBultmann,DietrichBonhöffer,PaulTillich),
wrosyjskimrenesansiereligijno-filozoficznym(WłodzimierzSołowjow,
NikołajBierdiajew,LewSzestow,SiergiejBułgakow,PawełFlorenski,
SiemionFrank,LewKarsawin)orazwosiągnięciachfilozofującegore-
ligioznawstwa(RudolfOtto,MirceaEliade).
