Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1A.Redukcjonizmpsychologiczny
35
uSzestowawłaśniezdziecięcejnierozsądności,prostoduszności,spontaniczno-
ści,wolnościnieliczącejsięzżadnymigranicamiiograniczeniami2.
Drugimautorem,doktóregochcemysiętuodwołać,jestNikołajFiodorow
(1829-1903),żyjącyniecowcześniejmyślicielztegosamegokręgucoSzestow;
filozofekscentryczny,traktowanyniekiedyjakowspółczesnewcieleniefigu-
ryjurodiwego(ztym,żełagodnegoiżyczliwegojurodiwego),przyktórymnawet
dośćosobliweżycieSzestowawyglądananiemalstandardowomieszczańskie.
UFiodorowabyciedzieckiemjestroląspołeczną,jestbyciemwobecrodziców,
spełnianiemobowiązkówwobecrodziców,jestzobowiązaniemmoralnymna
miaręoczywistychobyczajówinormobowiązującychwświecieludzkichwspól-
not(nakazującychmiłość,szacunek,troskliwość,opiekuńczość),aletakżeinade
wszystkonormmającychwymiarponadmoralny,supramoralny,Dskrojonych”na
miaręobietnicyreligijnejitakiegożobowiązku.Tymreligijnymzobowiązaniem
wobecojców(rodziców)jestichwskrzeszenie,awzadaniutymintencjiducho-
wej,szczególniemocnopodkreślanejwchrześcijaństwie,winnotowarzyszyć
działaniewłasneczłowieka,zresztąrównieżinspirowanechrześcijaństwem.Przy
czymchodzituodziałanierealne,skuteczne,mobilizującecałośćludzkiejaktyw-
nościwdziejach-działanienaukowo-techniczne.Chodziozdobywaniewiedzy
ipraktycznejdyspozycjizarządzaniaprzyrodą,którepozwoląnaprzezwyciężenie
jejdefektów,ograniczeń,aprzedewszystkimpowszechnegopanowaniawniej
śmierci;przezwyciężanietego,żeżyciejestwniejjedynieokazjądokolejnych
trumfówśmierci.Iniewystarczytureligijnawiarawboskąmociobietnicęzmar-
twychwstania;musibyćonauzupełniona-Dzadaną”zresztąprzezBoga-prak-
tycznądziałalnościączłowiekanarzeczwskrzeszania.Wymagatoprzeoriento-
waniaiwłaściwegoukierunkowaniaaktywnościnaukowo-technicznejludzkości
zegoistycznych,błahych,doraźnychzdobyczyiosiągnięćkomercyjnychikon-
sumpcyjnychnarzeczcelównaprawdęuniwersalnych,powszechnych,poważ-
nych,zmieniającychorazdoskonalącychświatiżycie-celówzwiązanychzpoko-
nywaniemśmierci,celówwskrzesicielskich.Dominującedotychczasnastawienie
naprzyszłośćinapostęp,rozumianejakołańcuchrodzeniakolejnychpokoleń
zmagającychsiębezradniezżyciem,agwarantującewistocie-zdaniemFiodo-
rowa-tylkokolejnenieuchronnetriumfyśmierci,powinnozostaćnakierowane
naprzywracanieprzeszłości,pokonywanieśmiercionośnejpotęgiprzyrodymocą
realnejiaktywnejmoralności-mocąwskrzeszenianaszychprzodków3.Syno-
stwo(dziecięctwo)topodstawowewięc-społeczne,moralne,religijne,atakże
2PoglądySzestowaomawiamszerzejwartykuleLewSzestow–sensabsurdu,w:J.Dobie-
szewski(red.),WokółSzestowaiFiodorowa.Almanachmyślirosyjskiej,Warszawa2007,s.13-26.
3JesttonawiązaniedowczesnychOjcówKościoła,którzyuważali,żekażdadrobina
ludzkiegociałanazawszenosiśladswegopochodzenia,nawetkiedyulegarozproszeniupo
