Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
3.Brakodniesieńdozwiązkówczypokrewieństwapsychologiiigrupynaukhuma-
nistycznychczyspołecznych,takichjaksocjologia,antropologia,etnologia,kulturo-
znawstwo,historiaitp.(ajeżelijużtakowewystępują–traktowanesąnegatywnie,jako
„psujące”warsztatmetodologicznypsychologii):psychologianiejestnaukąhumani-
styczną.(Zauważmy,żepotrzebazwiązkówiczerpaniawzajemnychinspiracjimiędzy
różnyminaukamispołecznymiihumanistycznymijestpostulatembardzosilniesta-
wianymwantynaturalizmie,zwłaszczawhermeneutyce–por.rozdz.IV).
4.Upatrywaniewyjątkowościpozycjipoznawczejimetodologicznejpsychologii
wtym,żewystępujewniejniespotykanagdzieindziejsytuacja:tzn.jejprzedmiot,
drugiczłowiek,jesttakżepodmiotem.Tawyjątkowośćjestjednakrozpatrywana
wkategoriachdodatkowychźródełbłędów18,którepowinnybyćwyeliminowane(czy
zminimalizowane)przezopracowywaniecorazdokładniejszychmetodpomiarowych.
(Niestanowinatomiastewentualnychpodstawdorefleksjinadmetodologicznąswo-
istościąpsychologii).
Podstawowymidwiemaperspektywami,jakie–zdaniemJ.Brzezińskiego–otwie-
rająsięwspółcześnieprzedpsychologiąjakonauką,sąpopierwsze,perspektywaneu-
ronaukipoznawczej,związanazprecyzyjnymbadaniemprocesówzachodzących
wmózguoraz,podrugie,genetykabehawioralna(mariażpsychologiiróżnicindywi-
dualnychzgenetyką).Przyszłośćpsychologiiwidzianajestwięcwcorazściślejszych
związkachznaukamibiologicznymi.Brzezińskiniewykluczateżmożliwościzatarcia
sięgranicmiędzyneuronauką,genetykąipsychologiąpoznawczązjednejstronyoraz
socjologią,antropologiąkulturowąipsychologiąspołecznązdrugiej.Prowadziłobyto
dopowstaniadwóchodrębnychnaukoczłowieku,dysponującychcałkowicieodmien-
nymzapleczemteoretycznymimetodologią19(Brzeziński,2001,s.14).
Tymsamymwydajesię,żestoimyponowniewobecnowejwersjistaregosporu.
Chociażwięcrefleksjezawartewtejksiążceodwołująsiędohistorycznychjużprzy-
kładów,tonapięcie,jakieistniejewpsychologii,takżewspółcześniesprawia,żejej
tematykawydajesięnadalaktualnaiużyteczna:równieżwsensiepróbyodpowiedzi
napytanie„skądidokądzmierzapsychologia”.
Dotychczasoweuwagimiałynaceluumiejscowienieproblematykibadańpsycho-
logicznychwszerszychramachfilozofiinaukiisporunaturalizmuzantynaturalizmem.
Obecniewypadaprzejśćdokonkretówiwspomniećniecoomerytorycznejzawartości
tejksiążki.
Jeżelichodziojejstrukturę,toskładasięonazsześciurozdziałówpoświęconych
kolejnonastępującymzagadnieniom.Rozdziałpierwszytraktujeoogólnychkwestiach
związanychzmyśląpozytywistycznąwfilozofii(azpozytywizmemlogicznym
wszczególności),jakopewnymwariantemmetodologiinaturalistycznej,któryodegrał
istotnąrolęwrozwojunaukowychprocedurbadawczychwnaukachspołecznych.
WiększąuwagępoświęconoprzytyminspiracjomzwiązanymzTraktatemlogiczno-
-filozoficznymWittgensteinaorazneopozytywistycznejfilozofiinauki.Rozdziałdrugi
18Podejścietakiemożestanowićprzykładobiektywistycznychtendencji,krytykowanychprzeznurty
antynaturalistyczne.Wprzypadkustanowisknaturalistycznych,traktująoneprzedmiotswoichzaintereso-
wańnawzórobiektówfizycznych,nawetwówczas,gdy„przedmiotowi”temuprzysługująskądinądpod-
miotowewłaściwości(odktórych–wimięmetodologicznejścisłości–sięabstrahuje).
19OczywiścieBrzezińskiopowiadasięzatąpierwsząperspektywą:„takczyinaczej,jeżeliometodolo-
gicznympoziomienaukistanowim.in.precyzja,zjakąudzielaonaodpowiedzinaprecyzyjnieformułowa-
nepytania,toniewątpliwieprzyszłośćnależydoneuronauki”(2001,s.14).
