Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
przedstawianaturalistyczneifizykalistycznerysyradykalnegostanowiskaneopozyty-
wistycznego,szczególniewkontekścieproblemupsychicznościjakoistotnego
zpunktuwidzeniapsychologii.Wrozdzialetrzecimprzedstawionezostałyprzykłady
alternatyw(wsamejmyślineopozytywistycznej,jakispozaniej)dlategoradykalnego
stanowiskaorazewolucja,jakazaszłanaprzestrzeniczasuwpoglądachprzedstawicieli
KołaWiedeńskiego.Kolejnerozdziałydotycząjużhermeneutykijakoperspektywyfilo-
zoficznejoferującejodmiennyzbiórzałożeńipostulatówwstosunkudometodologii
tradycyjnej.RozdziałczwartypoświęconyzostałstanowiskuW.Diltheya–pierwszej
wyraźniewyartykułowanejpostawieantynaturalistycznej.Rozdziałypiątyiszósty
przedstawiająbardziejwspółczesneobliczahermeneutykiH.-G.GadameraiJ.Haber-
masaorazimplikacjeichstanowiskdlasposobuuprawianianaukhumanistycznych
ispołecznych.Wzakończeniuksiążkipostawionezostałopytanieospecyfikępsycho-
logiijakonaukiorazomiejscewniejobuomawianychperspektyw.Jakoproblema-
tycznazostałaprzytympostawionakwestiaistnienia„jednejpsychologii”,wsensie
możliwościodwołaniadojednolitychwzorcówteoretycznychczymetodologicznych.
Książkatajestadresowanadowszystkich,którychzainteresowaniawykraczająpo-
zaścisłeikonkretnezagadnieniapsychologiczne,obejmującszerszykontekstfilozo-
ficznyczyhistoryczny,rzutującynakształttejdyscypliny(idyscyplinpokrewnych).
Możeteżonastanowićpomocdlastudentówborykającychsięzproblematykązwiąza-
nązfilozofiąnauki,ogólnierozumianąmetodologiączyhistoriąpsychologii,przybli-
żającioswajającstanowiskaipojęciadotądobceiniekonieczniełatwe.Wtymsensie
jednymzpodstawowychjejcelówjestprzybliżenierozmaitychtradycjimyślenia,przy
założeniu,żemożetosprzyjaćpobudzeniuczypogłębieniuwłasnejrefleksji.
Taksformułowanecelerzutująteżnasposóbprezentacjimateriału.Przytaczaneczy
dyskutowanepoglądyreprezentantówróżnychperspektywrozpatrywanesązazwyczaj
naszerszymtlezarównoichcałościowychteorii,jakinurtu,doktóregosięodnoszą.
Powodujeto,żepewnekoncepcjesąomawianebardziejszczegółowo,innenatomiast
–zapewnerównieistotne–sąjedyniewzmiankowanelubnawetpominięte.Stoiza
tymprzekonanie,żelepiejjestpoświęcićwiększąuwagęniektórymwybranymwąt-
kom,postaciomczykoncepcjom,omawiającjebardziejuważnie,niżdokonywać
mniejlubbardziejpobieżnejsyntezy.Postępowanietakiezdajesięteżsprzyjaćlep-
szemurozumieniuróżnychzapatrywań,atowłaśniestanowijednozpodstawowych
zamierzeńtejksiążki.Stądpracataniemożebyćtraktowanajakoprzeglądowaczy
zdającasprawęzogólnegostanuwiedzylubpoglądówistniejącychwdanymobszarze
problemowym.Jakpowiedziano,jejgłównymcelemjestprzybliżenieczytelnikowi
specyfikiomawianychtukierunków:właściwegoimsposoburozumowaniaiargu-
mentacji,charakteruikonsekwencjistawianychprzeznichproblemóworazrecepcji
ichmyślinagrunciepsychologicznym.
Jednocześniedokonanywtejpracywybórproblemów,argumentacjiczystanowisk
–mimożepodporządkowanypodstawowemuzamierzeniu,tj.prezentacjinaturalis-
tycznychiantynaturalistycznychpodstawpsychologii–jest(bozapewneinaczejbyć
niemoże)wpewnymsensiearbitralny.Wobectego,żedotykamytutajbardzorozległej
izłożonejtematyki,koniecznościąstajesiędokonanieselekcji.Oczywiście,takianie
innywybórtematówczysposóbichnaświetleniamożebyćdyskusyjny;zawszewgrę
wchodzązarównoosobistezainteresowania,jakiprzyjmowanaperspektywa.Wzwiązku
ztymnależypoczynićjeszczejednoważnezastrzeżenie.Pomimożewksiążcepodobną
ilośćmiejscaiuwagipoświęconoperspektywomnaturalistycznymiantynaturalistycz-
