Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
11
odrębnepojęcie-ποίησις.Pojęcieπρᾶξιςzaśodnosisiędotakichzachowańidzia-
łań,którewistotnysposóbprzemieniajączłowieka,awięcsamdziałającypodmiot.
Takrozumiany„praktycyzm”mógłwięcobejmowaćtakżenurtyneoplatońskie,
ponieważkontemplacjawistotnysposóbwpływanaczłowieka,kiedyosiągniejej
poziom.Wiążesięztymwymaganiestawianefilozofom,abyżyliwokreślony,„fi-
lozoficzny”sposób.Chodziożycieautentyczne,awięctakie,wktórymwzniosła
teoriawywierapozytywnywpływnakażdąchwilęcodzienności.
Monografieopolskiejfilozofiiśredniowiecznej-nietylkowydanedrukiem,aleiczytane
wmaszynopisie-umocniłymniewprzekonaniuoogólniejszejdoniosłościipłodności
tendencjipraktycystycznych,takbogatychwtwórczościfilozofówpolskichXVwieku5.
-zauważyłwPrzedmowiedowydaniapierwszego(z1978r.)doswojejksiążkipt.
„Scholatyczne”i„humanistyczne”pojęciefilozofiiJuliuszDomański.Tymniemniej
„praktycyzmem”określanoczęstotendencjędotraktowaniafilozofiijakodyscy-
pliny„praktycznej”,ograniczonejdozagadnieńściśleetycznych,któraunikaza-
gadnieńmetafizycznych,lubteżjewręczdeprecjonuje.JanCzerkawski(wVIIroz-
dzialeksiążkiHumanizmischolastyka,zatytułowanymŻyciekontemplacyjneiżycie
aktywne)napisał:
Zarównopopularne„zwierciadła”
,jakidziełatejmiary,coDerepublicaemendandaFrycza
Modrzewskiego,sąwyrazempostawypraktycystycznej.Brakznichmetafizycznychdo-
ciekańnadświatem,człowiekiemiBogiem,poszukiwańideałuczłowiekajakoczłowieka
imiejscaczłowiekawewszechświecie.Literaturętęprzenikaduchrzymskiegopraktycy-
zmu.Jeżelinawetpodkreślasięwniejzależnośćethosuodlogosu,tologospodporząd-
kowujesięethosowi.
PraktycyzmbyłniewątpliwiedominującątendencjąwmyślipolskiejXVIw.,nieoznaczato
jednakcałkowitejnieobecnościreprezentantówtendencjikontemplacjonistycznej6.
Możnawięcrozumieć„praktycyzm”wopozycjido„kontemplacjonizmu”ibo-
dajnajczęściejtakwłaśniepojęcietojestrozumiane.Napoczątkuswojejrozprawy
natemat:Filozofiajakopraktyka.MyślkrakowskiegopraktycyzmuwXViXVIwieku
jejautorka,reprezentującamłodszepokoleniebadaczy,MagdalenaPłotka,czyni
wstępneuogólnienie:
5J.Domański,„Scholatyczne”i„humanistyczne”pojęciefilozofii,Kęty2005,s.11.
6J.Czerkawski,Humanizmischolastyka.StudiazdziejówkulturyfilozoficznejwPolsce
wXVIiXVIIwieku,Lublin1992,s.87.
