Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odmiennościfzjoterapiiwrehabilitacjichorychreumatycznych
19
choroby,ajeśliniejesttomożliwe,skompensowanieutraconejsprawnościiwypra-
cowanieodpowiednichdladysfunkcjiwzorcówruchowych.
Wprzebieguchoróbzapalnychstawówopodłożuimmunologicznymzmiany
wobrębiestawówwielomiejscowe.Stanowitodużyproblemwułożeniuprogra-
murehabilitacji,ponieważnazmianyzaistniałewcześniejnakładająsięnowezmiany
powstałewczasiezaostrzeniachoroby.Każdykolejnyrzutchorobywznacznyspo-
sóbograniczamożliwościfunkcjonalneiwymagazmianyprogramuusprawniania.
Organizmchoregowdążeniudozachowaniarównowagiimożliwościwykonywa-
niacodziennychzadańczęstowytwarzaniezawszekorzystnemechanizmyzastęp-
cze,tzw.kompensacyjne.Kompensacjawobrębienarząduruchujestprocesem,który
wyzwalanaturalnemożliwościzastępczeworganizmieludzkim.Poleganazdolności
zastąpienialubcałkowitegoprzejęciaskutkówuszkodzeniafunkcjistatycznychi/lub
dynamicznychprzezinnyodcineknarząduruchulubśrodkizewnętrzne.
Jednymzpodstawowychzadańrehabilitacjijestodpowiedniesterowaniekom-
pensacją.Występujądwarodzajekompensacji:zewnętrznaiwewnętrzna.Kompen-
sacjazewnętrznapoleganaużyciudodatkowychśrodków,takichjak:kule,obcasy,
krzesła,wózkiinwalidzkie,przedmiotyumożliwiająceczynnościżyciacodziennego.
Kompensacjawewnętrzna-niekontrolowana,wyzwalanasiłamiwłasnegoustroju
-najczęściejniejestwłaściwa,szczególnieuosóbzchorobamizapalnymistawów.
Sterowaniekompensacjąwewnętrznąwprocesierehabilitacjipoleganawykorzysty-
waniuinnychstawów,grupmięśniowychczyzmianietechnikiruchu,comanacelu
poprawęstanufunkcjonalnegochorych.
Przykłademkompensacjiwchorobachzapalnychstawówmożebyćskrócenie
kończynydolnejwynikającezuszkodzeniajednegozestawów.Wceluzachowa-
niarównowagiciałaskróconakończynajestustawianawzgięciupodeszwowym
wstawieskokowym,koślawościwstawiekolanowym,przywiedzeniuwstawiebio-
drowympostronieprzeciwnej,miednicapochylasięwówczaswstronęskróconej
kończynyinastępujeskrzywieniekręgosłupa.Takieustawieniejestpowodemprze-
ciążeniastawów:śródstopno-paliczkowych,skokowych,kolanowych,biodrowych,
krzyżowo-biodrowychikręgosłupa.Tenrodzajkompensacjiwewnętrznejprzywie-
lomiejscowychzmianachwprzebieguprocesureumatoidalnegoniejestwskazany.
Właściwympostępowaniemjestwyrównanieskróceniakończynypodwyższonym
obcasem,czylipoprzezkompensacjęzewnętrzną(ryc.1.1).
Wprzypadkudysfunkcjistawówwobrębiekończynydolnejkoniecznejestste-
rowaniekompensacjązewnętrzną,polegającenaużyciukuliłokciowej.Zjawiskoto
możnawytłumaczyćprawamimechaniki,tzn.dźwignidwustronnej,gdzieramię
dźwignipomnożoneprzezsiłęmusistanowićsamąwartośćpoobustronachdźwig-
ni.Wtrakciechoduśrodekciężkościciałajestprzesuwanyzjednejkończynyna
drugą,zmieniasięramiędźwigniitymsamymobciążeniestawów.Rozważającten
układdźwigniowynaprzykładziestawubiodrowego,okazujesię,żewfaziepod-
porujednonożnegoobciążenietegostawuwynosi4-krotnośćmasyciała.Zalecenie
odciążeniastawukuląłokciowąpostroniezdrowej4-krotniezmniejszaobciążenie.
Bodziecuszkadzającytkankipowodujezapalenie,którejestzłożonymproce-
semobronnymorganizmu.Zapalenieprzebiegawtrzechfazach:ostrej,podostrej
iprzewlekłej.Wfazieostrejrozszerzająsięnaczyniakrwionośneizwiększasięich
przepuszczalność.Wfaziepodostrejprzezścianynaczyńprzedostająsiędotkanek