Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wadziła,zdaniemekspertówzajmującychsięokresemmiędzywojennym,wy-
łomwuprawnieniachPolskiwGdańskugwarantowanychprzeztraktat
wersalski.NiechętnainteresompolskimAnglia
18
pozbawiłaRzeczpospolitąza-
rządunadportemgdańskim,tworzączapisopowołaniuRadyPortuiDróg
Wodnych.CelemRadybyłozarządzanieportemidrogamiwodnymiwjego
obrębie.JaktwierdziłFeliksHilchen,byłoto„odebraniejużnabytychpraw
Polsce[ł],zneutralizowanienaszegowpływuwGdańskuiodsunięcienasod
bezpośredniegozetknięciasięzmorzem,wtłaczającpomiędzyPolskęamo-
rzeciałoobce,jakimjestRadaPortowa”
19
.Wpodobnymduchuwypowiadał
siępublicysta„Morza”w1924r.:
korzystającznaderkrytycznegopołożeniaPolskilatem1920r.,podczasnajazdu
bolszewickiego,protektorzyW.M.Gdańskanarzucilinamniespodziewaneroz-
wiązaniesprawynaszegodostępudomorza.ZostałautworzonaRadaPortu,na
którązostałyprzelanewszystkieteuprawnieniadotycząceportugdańskiego,ja-
kieTraktat[wersalski–dop.J.C.]zapewniałPolsce,zdawałosiębezpośrednio.
Zamiastwłasnegoportu,Polskadostałasurogat.Odtejporyzarządportugdań-
skiegoprzeszedłdoRady
,któraotrzymaławspadkucałydawnyaparatniemiec-
ki,oczywistarzecz,składającysięzmasyurzędnikówNiemców,dlaktórychinte-
resypaństwapolskiegosąprędzejwrogie[ł],awnajlepszymrazieobojętne
20
.
KolejnesporypowodowałaobecnośćGdańskawpolskiejstrefiecelnej.
Zapistejkwestiiwkonwencjiniebyłjednoznaczny,codałotoprzedstawi-
cielomWMGmożliwośćkorzystnejdlasiebieinterpretacji.Uznanomiano-
wicie,żegranicecelneigranicegospodarczenieoznaczajątegosamego.In-
nymisłowy:fakt,żeGdańsknależałdopolskiejstrefycelnejnieoznaczał,iż
pomiędzyPolskąaWMGniemiałaistniećgranicawsensieekonomicznym.
1111111
18
DelegatpolskiegoMinisterstwaAprowizacjiwGdańskupisał:„prawdopodobniewParyżu
będziesięrozpatrywaćnieprojektpolskiigdańskikonwencjipolsko-gdańskiej,ale
projektfrancuskiiangielski”.APG,KomisarzGeneralnyRP
,sygn.10/259/0/9,k.68,pi-
smoDelegataMinisterstwaAprowizacjiwGdańskuz5X1920r.
19
F.Hilchen,Umowapolsko-gdańska,„PrzeglądGospodarczy”1921,z.21,s.764.RadaPor-
tuiDrógWodnychnapodstawieart.20konwencjiz9listopada1920r.miałaobowią-
zekzagwarantowaniapaństwupolskiemuswobodywkorzystaniuzportugdańskiego
wzakresiewwozuiwywozu.RadaPortuprzejęłatetereny
,którewzgodziezart.107trak-
tatuwersalskiegomiałybyćbezpośredniowewładaniuRzeczypospolitej,izarządzała
nimi.Radaskładałasięz5przedstawicieliPolski,5przedstawicieliWolnegoMiasta
Gdańskaiprzewodniczącegopochodzącegozneutralnegopaństwa.Zob.A-re,Zadania
RadyPortuwGdańsku,„PrzeglądGospodarczy”1926,z.24,s.1189.Por.Źródładohisto-
riipowszechnejokresumiędzywojennego,t.Ił,s.190-191.
20
P
.Bomas,DlaczegoPolscejestpotrzebnyportwłasny,„Morze”1924,nr1,s.4.
17
