Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nieulegawątpliwości,żewprowadzeniewżycietejzasadyosłabiałoby
przynależnośćGdańskadopolskiegoobszarucelnego.Wydajesię,żewła-
dzegdańskieignorowałygłoswłasnychsferkupieckich,optującychzałącz-
nościązPolską
21
.Dodatkowo„zabranoPolscemożliwośćbezpośredniego
wykonywaniaochronycelnejiwymiarucła”
22
iprzekazanotekompetencje
Gdańskowi.Gdańskiurządcelnymiałcoprawdaobowiązekprzestrzegania
polskichprzepisówwtymzakresie,alenieistniałajednocześniemożliwość
precyzyjnegonadzorustronypolskiejnadtymdziałaniem
23
.
Zdaniemwładzpolskichnależało,zpowodubrakujednoznacznościwlicz-
nychzapisachkonwencjiparyskiej,doprowadzićdopodpisaniadodatkowej
umowyzGdańskiem,pełniącejwpewnymsensiefunkcjęporozumienia
wykonawczego.Ideatanapotykałaopórgdańskichśrodowisk,zaintereso-
wanychpodtrzymaniemstanuniepewnościwrelacjachgospodarczychzPol-
ską.Korzystajączesprzyjającychokoliczności,Gdańskniewydawałzgody
napowstawaniepolskichfirm,zakupnieruchomości,żądanospecjalnychpo-
zwoleńnazakładaniefiliitowarzystwakcyjnych,stosowanowieleinnychszy-
kanwstosunkudopolskichobywateli.WładzeWMGspodziewałysięprzy
tymdalekoidącychzmianpolitycznych,umożliwiającychdalszeodejścieod
postanowieńtraktatuwersalskiego.Niemniej24października1921r.umo-
wapolsko-gdańskazostałapodpisana.Niebyłaonajednoznacznym,wy-
raźnymsukcesemstronypolskiej.Nazywanabyławpublicystycegospodar-
czej„ostatecznymwyrazemustępstwzestronyPolski”
24
.
Artykuły1-13umowyz24października1921r.dotyczyłynabywania
obywatelstwawWMGdańsku.Władzegdańskiewart.12oświadczyły,że
niebędąodrzucaćwnioskówPolakówoobywatelstwogdańskiepodwa-
runkiem,żeniebędąonezagrażałyWMG„podwzględemgospodarczym,
narodowym,społecznymlubreligijnym”
25
.Decyzjeorozpatrzeniuwniosku
miałybyćsuwerennymaktemwładzGdańskainiemogłypodlegaćzaskar-
żeniudoWysokiegoKomisarzaLN.SłusznieocenianowPolscesprawętę
jakokrokocharakterzeantypolskim.Ponieważniezdefiniowanojednoznacz-
nie,cokonkretniemogłobyszkodzićWMG,zachodziłaobawaostosowanie
1111111
21
S.Askenazy,GdańskaPolska,Toruń2001,s.154-155.
22
F.Hilchen,Umowapolsko-gdańskał,z.21,s.765.
23
Ibidem.
24
Ibidem.Por.DzUz1922r.,nr16,poz.139(Ustawazdnia17grudnia1921r.wprzed-
miociezatwierdzeniapodpisanejwWarszawiednia24października1921r.umowy
zawartejpomiędzyPolskąaWolnymMiastemGdańskiemcelemwykonaniaiuzupeł-
nieniapolsko-gdańskiejkonwencjizdnia9listopada1920r.).
25
F.Hilchen,Umowapolsko-gdańskał,z.21,s.766.
18
