Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dowolnychkryteriów,zwłaszczawstosunkudoPolaków,którychpraktycz-
niewkażdychokolicznościachmożnabyłooskarżyćnp.owolęspolonizo-
waniaGdańska.Stosunkowołatwoobywatelstwogdańskieuzyskaćmógł
Niemiec.Zapisstanowiłbowiem,żeobywatelstwomożnabyłouzyskać
„przezprzyjęciestanowiskaurzędnika”WMG.Sprawowanieurzędumogło
odbywaćsiębezpośrednioipośrednio.Termin„pośrednio”oznaczał,żeza
urzędnikauważanybyłpracownikwszelkichinstytucjio„charakterzepu-
blicznym”.OczywiściePolakniemógłliczyćnaurzędniczyawanswGdań-
sku.Istniałajeszczejednamożliwośćuzyskaniaobywatelstwagdańskiego.
JakpodałFeliksHilchen,władzeWolnegoMiastaGdańskamogłyjeprzy-
znaćosobie,któraprzebywałanajegoobszarzeprzezpięćkolejnychlat.
Istotasprawypolegałanatym,żewładzemogły,aniemusiały.Wprzypad-
kuniekorzystnychdecyzjiwstosunkudoPolakówstronapolskarezerwo-
wałasobiejednakprawointerwencjiuprzedstawicielaLigiNarodów
26
.
Kolejnaczęść(art.14-31)regulowaławzajemnygranicznyruchosobo-
wy.Wkwestiiobustronnychustaleń„PrzeglądGospodarczy”w1921r.in-
formował:
jeżeliwięcGdańskodinnychobywateli,np.odNiemcówzBerlina,takjak
obecnie,ipóźniejżądaćniebędzieżadnychlegitymacji,tomyupośledziliśmy
tymsposobemobywatelapolskiego,żądającodniegoprzyprzyjeździezPol-
skidoGdańskalegitymacjizwykłej,azzagranicydoGdańskapaszportuza-
granicznego
27
.
Sprawyzwiązanezdziałalnościąfirmpolskichigdańskichnaterytoriumgo-
spodarczegopartnerabyłyprzedmiotemart.32-38.Stronyustaliły
,żenazasa-
dziewzajemnościprzedsiębiorstwapolskiewGdańskuigdańskiewPolsce
funkcjonowaćmiałynapodstawieistniejącychwdanymkrajuprzepisów.Spra-
węniezwykleważnąstanowiłoniedopuszczeniedosytuacji,wktórejnatere-
nieRzeczypospolitejpodszyldemgdańskimdziałałybyfirmycudzoziem-
skie
28
.Ztegoteżpowodustronapolskazainteresowanabyłarozwiązaniem
problemuzwiązanegozpowstawaniemnaterenieWMGniemieckichpodmio-
tówgospodarczych,którenastępniedziałałyjakofirmygdańskie.Biorącpod
uwagę,żeWMGnależałowcześniejdoNiemieciżedalejistniałysilnezwiązki
1111111
26
Ibidem.
27
Ibidem.
28
Artykuł33porozumieniaz25października1921r.stanowił,żecudzoziemcembyła
osobafizycznanieprzynależnadopaństwowościgdańskiejlubosobaprawna,której
siedzibanieznajdowałasięnaobszarzeWolnegoMiasta.Zob.ibidem,s.767.
19
