Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
razównowoczesnegomiasta(HallT.,2006).Najlepszymprzykłademszerokiego
zastosowaniaperspektywyhumanistycznejwtymwzględziejestksiążkaEdwardaRal-
pha(1976)pt.PlaceandPlacelessness(Miejsceibrakmiejsca).
Obawymienionepodejścia,mimoróżnicmiędzynimi,mniejpolegałynatworzeniu
deskryptywnych(opisowych)modeliformymiejskiej,abardziejnawytwarzaniuinterpre-
tatywnych(wyjaśniających)wglądówwrelacjepomiędzyludźmiaichśrodowiskiem.Jak-
kolwiekograniczeniawobrębietychpodejśćikrytykazestronystrukturalistów–wywołana
ponownie,abywykazaćichsłabość,rozważyćograniczeniawpływunapodejmowanie
decyzjiizachowanieosób–ograniczyłyichdługoterminowywpływnageografięmiasta.
Podejściastrukturalistyczne(zwaneczęstoradykalnymi)wnaukachspołecznych,
wgeografiiosadnictwa,awtymgłówniewgeografiimiast,wyrosłyzprzeświadczenia,że
zarównorelacjespołeczne,jakiprzestrzenne,sązdeterminowanewpływamiorazzasa-
damiwynikającymizkapitalizmujakodominującegosposobugromadzeniakapitału.
Pojawieniesiępodejśćstrukturalistycznychwbadaniachgeograficzno-osadniczychjest
odzwierciedleniemogólnejtendencjiradykalizacjinaukspołecznych.
Podstawowymzałożeniempodejściaradykalnegowgeograficzno-osadniczychbada-
niachmiastjesttwierdzenie,żestrukturaspołeczno-przestrzennamiastajestzdetermi-
nowanaprzezdziałanieustrojukapitalistycznego,coprzejawiasięprzezograniczenia
polityczneiekonomiczne,jakimpodlegadziałalnośćczłowiekawmieście.Wpodejściu
tymtraktujesięmiastojakointegralnączęśćkapitalistycznegosposobuprodukcji(Pacio-
neM.,2001,zaWęcławowiczG.,2007)przezstworzeniekorzystnychwarunkówdoaku-
mulacjikapitału,cojestgłównymcelemkapitalistów.Takiepodejściebyłoijest(Hall
T.,2006)krytykowanezatraktowanieludziwstrukturachekonomicznychjakoosób
pasywnychinaiwnych.Podejściekrytykowanozaredukcjonizm.Dalszyrozwójpodejś-
ciastrukturalistycznegowgeograficzno-osadniczychbadaniachmiastwiążesiędlatego
zpróbąinkorporacjiwymiaru„strukturalnego”i„ludzkiego”.
Strukturalistyczneujęciawewczesnejfazieichrozwoju(latasześćdziesiąteXXw.)
nacechowanebyłyneomarksistowskimiinterpretacjamipowstawanianierównościspo-
łecznychwmiastachpodwpływemkapitalizmu(ClokeP.,1979;ClokeP.iin.,1991).
Dotrzechnajwiększychwpływowychbadaczyreprezentującychtentypujęćnależą:
DavidHarvey(1969,1973,1974,1977),którydałpodwalinytymujęciom,Manuel
Castells(1977,1983)iW.Bunge(1962).
JednązwcześniejszychpracD.Harveya(1973)pt.SocialJusticeandthecitybyła
próbąpokazaniahistorycznychcyklówrozwojumiejskiegojakoodzwierciedleniakryzy-
sównadmiernejakumulacjiwobrębieróżnych„kapitałówobrotowych”(BassettS.,
ShortJ.R.,1989:181–183;Hall,2006:27),apraceM.Castellsapt.TheUrbanQuestion:
AMarxistApproachipt.TheCityandtheGrassroots(1983)koncentrująsięnarelacjach,
jakiezachodząpomiędzyekonomiągospodarkikapitalistycznejastrukturamispołecz-
nymiiprzestrzennymimiast.ZupełnieinnycharaktermiaładziałalnośćipraceW.Bun-
ge(1962iin.)–organizowałonekspedycjedonajbiedniejszychobszarówmiasta,regio-
nu,krajuiszukałnamiejscurozwiązańproblemówprzezuczestnictwosamychbadaczy
wżyciuspołecznościtychobszarów(JerczyńskiM.iin.,1991).Zagadnienianędzy,kry-
zysumieszkaniowego,problemyzwiązanezurbanizacjąiproblemywewnątrzmiejskie,
zacofaniewsiirolnictwawkrajachsłaborozwiniętychirozwijającychsięinterpreto-
wanowkategoriachakumulacjikapitałuorazwalkiklasowej(HarveyD.,1975).
35
