Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Cozawieraprezentowanaksiążka?
koncepcjiiideologicznejpodstawykształtowaniaprzestrzenikrajuorazhistorycz-
nychikulturowychuwarunkowańzróżnicowańspołeczno-przestrzennychwPolsce.
Wstrukturzedrugiegorozdziałuzwróconoszczególnąuwagęnaprzedstawie-
nieorientacjibadawczychwgeografiispołecznej.Szczególnąuwagęzwróconona
geografięspołecznąmiast,wychodzączzałożenia,żetowłaśniewmiastachmają
miejscepodstawoweprocesymodernizacyjnedecydująceoprzyszłościkraju,atakże
nazagadnieniazwiązanezproblematykąaplikacyjnąbadań.
Rozdziałtrzecipoświęconohistorycznymikulturowymuwarunkowaniomze-
wnętrznym,tj.wpływomprocesówgenerowanychwskalieuropejskiejiglobalnej.
Szczególnieodniesionosiędodziedzictwadziewiętnastowiecznychpodziałówroz-
biorowychorazdwudziestowiecznejhistoriiwysiłkówintegracyjnychpolskiejprze-
strzeni.Dokonanorównieżocenyskutkówprzesunięćterytorialnychorazwprowa-
dzeniagospodarkicentralniesterowanejwPolscepoIIwojnieświatowej.Warto
przypomnieć,żeówczesnagospodarkaPolskibyłaprowadzonazgodniezwymo-
gamiideologicznymi,aniezwymogamigospodarczymiipotrzebamispołecznymi
kraju.Przedstawionorównieżtransformacyjnyproblemdostosowaniastruktury
przestrzennejnaszegokrajudowymogówgospodarkirynkowejorazwspółczesne
problemysprostaniaprocesomintegracjieuropejskiejiglobalizacji.
Treśćistrukturatrzeciegorozdziałuwynikazprzekonaniaautoraoistotnym
znaczeniuwyjaśniającymwspółczesnośćuwarunkowaniamihistorycznymi.Często
trudnozrozumiećwielewspółczesnychstrukturprzestrzennychbezpoznaniaich
genezy.WpowszechnejświadomościwPolsceporoku1990niemalwszyscyna-
tychmiastdostrzegliwmapachpokazującychwynikipierwszychwyborówparla-
mentarnychgranicepaństwoweprzebiegająceprzezPolskęwXXwieku.Byłoto
spektakularnehodkrycie”wświadomościPolaków,żehistoriaprzestrzenimazna-
czenie(cobyłozawszeoczywistedlageografówihistoryków,aleniekoniecznie
jużdlaprzedstawicieliinnychnauk).Wsumierozdziałtenskładasięzdwóch
części.WpierwszejczęściprzedstawionogeografięspołecznąIIRzeczypospolitej,
główniewbadaniachówczesnychgeografów.Natomiastwdrugiejczęściprzed-
stawionokonsekwencjeIIwojnyświatowej,którewznacznymstopniuzmieniły
Polskępraktyczniewewszystkichwymiarach.
Kolejny,czwartyrozdziałjestpoświęconyprzedstawieniugłównychkoncepcji,
źródełideologicznychifilozoficznychleżącychupodstawkształtowaniaprzestrze-
ninaszegokraju,uporządkowanychwedłughierarchiipoziomówwyjaśniania.
Poczynającodnajbardziejogólnegopoziomuwyjaśnień–poziomuideologicznego
ipolitycznego,poprzezpoziomekonomicznydopoziomuwarunkówżycia–jako
najbardziejempiryczniehsprawdzalnego”–dokonanoklasyfikacjisposobówwy-
jaśnianiawgeografiispołecznej(Węcławowicz1988).Wpierwszejczęściprzedsta-
wionogłównewymiarymodernizacjikraju.Wdrugiejpolitykęzagospodarowania
13