Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Geografiaspołecznaijejmiejscewśródpokrewnychdyscyplin
Krytykapodejściaempirycznegopolegałamiędzyinnyminafakcie,żeopis
iinterpretacjasąuzależnioneodzróżnicowanychpercepcjiczłowiekadokonującego
badań.Wrezultaciemogąróżnićsięwzależnościodwiedzy,percepcjiczyprefe-
rencjidanegohobserwatora”.Podobniekrytykowanoodrzucaniewpodejściuempi-
ryzmuwiedzyniepochodzącejbezpośrednioodzmysłów.Pomimotejkrytyki
empiryzmwdalszymciągu,przezznacznączęśćgeografów,jesttraktowany(świa-
domielubnieświadomie)jakopodstawafilozoficznaichbadań.
OdpoczątkuXXwiekuempiryzmjestzwiązanyztzw.podejściemidiograficznym,
zwłaszczawgeografiiregionalnej,alerównieżwgeografiiczłowieka.Pojęciehidio-
graficzny”jesttraktowaneczasamijakosynonimpojęciahopisowy”.Pojecieto,
przejęteprzezczołowychmetodologówgeografiipierwszejpołowyXXwieku,
A.HettneraiR.Hartshorne’a,zfilozofii,traktowanojakobadanieiopisspecy-
ficznychzjawiskizdarzeńorazwyjaśnieniaichlokalizacjiprzestrzennychwuni-
kalnymkontekście.
Podstawowymproblememprzyjęciawbadaniachgeograficznychzałożeń
empiryzmubyłbrakujęćsyntetycznychwychodzącychpozaopis,aprowadzących
dowyjaśnianiaitworzeniaprawnaukowychdotyczącychrozmieszczeniapew-
nychzjawiskicechwprzestrzeni(Schaefer1953).Naturalnąrzecząstałosięwięc
zwrócenieuwaginapozytywizmlogicznyiprzyjęciezapodstawębadańgeogra-
ficznychlaw-basedontology.Geografia,zdaniemwielubadaczy,powinnasięstać
naukąoprzestrzeni(ang.spatialscience)zajmującąsięformułowaniempraw
przestrzennych.
Zrozumienie,czymlubjakajestgeografiaspołecznawymagapoznaniatrochę
jejhistorii,ewolucjisposobówbadaniaitematyki,którąsięzajmowanoorazkon-
cepcjiteoretycznychifilozoficznych,doktórychsięodwoływała.
Podaniejednoznacznejdefinicjidlasubdyscyplinyotaksilnieeklektycznym
zakresietematycznymbadańnaukowych,koncepcjiwyjaśniającychorazmetod
badawczychjestbardzotrudne.Nieułatwiasytuacjinawetposługiwaniesięczasami
liczbąmnogąitytułowaniepodręcznikówhGeografiespołeczne”przyzałożeniu,
żeistniejewielewspółwystępującychgeografii(Valentine2001).
Największyrozkwitgeografiispołecznejnastąpiłwlatach60.i70.ubiegłego
wieku.Znaczącymikoncepcjamirozwojowymibyływtychdziesięcioleciachsilnie
rozwijanepodejściamarksistowskieifeministyczne,ageografiaspołecznabyła
zaangażowanawzagadnienianierównościspołecznychisprawiedliwościspołecznej.
Natomiastwlatach80.i90.badaniazgeografiispołecznejbyłypodsilnymwpły-
wemkoncepcyjnymtzw.kulturalnegozwrotu(ang.culturalturn)wgeografiipoprzez
zwróceniewnichwiększejuwaginazagadnieniasamookreślenia,znaczeńoraz
interpretacji.PrzyczyniłosiętozdaniemG.Valentine(2001)dozmniejszenia
różnicmiędzygeografiąkulturyageografiaspołeczną.
25
