Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Europawobecwspółczesnychwyzwań—
nazachodzieoceanu,anawschodziewielkiegokontynentuazjatyckiego.Europa
leżywzasięgutrzechstrefklimatycznych3(okołobiegunowej,umiarkowanejipo-
dzwrotnikowej),wobrębiektórychwydzielasięposiadająceswojąodrębnośćtypy
klimatów.
Zróżnicowaniewarunkówśrodowiska,aprzedewszystkimbudowageologiczna,
ukształtowaniepowierzchni,genezarzeźbyiwarunkiklimatyczne,sąpodstawądo
podziałuEuropynaczteryregionyfizycznogeograficzne:EuropęPółnocną,Europę
Wschodnią,EuropęZachodniąiEuropęPołudniową(Makowski,2018).
Wkolejnychrozdziałachprzedstawionoszczegółowezagadnieniaproblemo-
we,którewydająsięnajważniejszedlazrozumieniasytuacji,wjakiejznajdujesię
współcześnieEuropa.
Rycina1.1przedstawiawszystkiepaństwaeuropejskie.Wrozdzialepierwszym
rozważaniadotycząwwiększymstopniukrajówUEorazzniąstowarzyszonych.
PaństwadawnegoZwiązkuRadzieckiegozostałyszerzejopisanewrozdzialedrugim.
1.2.ZmianydemografcznewEuropie
WspółcześnieEuropęzamieszkuje747mlnmieszkańców(UNDESA,2020).
ZnaczeniepotencjałuludnościowegoEuropywporównaniudoinnychkontynen-
tówsystematyczniemaleje,niewynikatozdrastycznegospadkuliczbyludności,
alejestzwiązanezgwałtownymprzyrostemludnościwregionachpozaeuropej-
skich.NapoczątkuXXwiekuEuropęzamieszkiwało25%populacjiświatowej,
100latpóźniejw2000roku12%,aw2025rokubędzieonazamieszkana,według
prognoz,przez6%populacjiświatowej
4
.Prognozydemograficznewskazują,że
liczbaludnościEuropyprzeznajbliższekilkalatbędziesięutrzymywaćnasta-
łympoziomie,aleod2025roku,mimonapływuimigrantów,zaczniestopniowo
maleć.Trendtenjestwdużejmierzeuzależnionyodskaliprzyszłejmigracjido
iwEuropie.
WwiększościkrajóweuropejskichwdrugiejpołowieXXwiekuzanotowa-
nospadekliczbyurodzeń.Przyczynytegozjawiskatkwiąwwieluczynnikach
zarównoinstytucjonalnychm.in.ograniczeniafunkcjiopiekuńczejpaństwa,jak
iosobistychm.in.wrozpowszechnieniuideiindywidualizmu,samorealizacjioraz
3WedługklasyfikacjiWincentegoOkołowiczazmodyfikacjąDanutyMartyn.
4Analizujączmianyliczbyludnościwskaliposzczególnychkrajów,wartozaznaczyć,żewlatach
50.XXwiekuwśródnajludniejszychpaństwświatabyły4państwawcałościlubczęściowoznajdujące
sięwEuropie–ZSRR(gdziewiększośćmieszkańcówbyłaskoncentrowananazachódodUralu),Re-
publikaFederalnaNiemiec,WielkaBrytaniaiWłochy,aw2019rokuwśród10krajówznajwiększą
liczbąmieszkańcówna9.miejscuznalazłasięjedynieRosja,którejobywatelenadalsąskoncentrowani
wczęścieuropejskiej.
4–
