Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.StarzeniesięludnościEuropyjakozjawiskodemografczneispołeczne
obniżającysięwspółczynnikurodzeńimniejszaliczbadzieci,przywzrastającejpo-
pulacjiosóbstarszychsprawiają,żeobserwujemyprocesstarzeniasięspołeczeństwa
europejskiego.
1.3.StarzeniesięludnościEuropyjakozjawisko
demografczneispołeczne
Starzeniesięludnościpoleganawzrościeudziałuosóbstarszychwdanej
populacji
8
,aEuropajestiprawdopodobniepozostaniewperspektywiekilku
najbliższychdekadkontynentem,onajsilniejzaawansowanejstarościdemo-
graficznej.Starzeniesięjestkonsekwencjądługookresowychzmiandemogra-
ficznych,utożsamianą(szczególnieprzezdemografów)zprzejściemdemogra-
ficznym,drugimprzejściemdemograficznymiprzejściemepidemiologicznym.
Przyczynystarzeniasięspołeczeństweuropejskichwynikajązespadkuliczby
dzieciimłodzieży(starzeniesięoddołupiramidywieku)orazwzrostulicz-
byseniorów(starzeniesięodgórypiramidywieku),awspółwystępowanieobu
powyższychprocesówprowadzidoprzyspieszeniategoprocesu(starzeniasię
ludności).Dodatkowoprocestenmożebyćnapędzanytzw.czynnikiemkohor-
towymimigracjami.Wpierwszymprzypadkuchodziodługofalowywpływna
sytuacjędemograficznąnadzwyczajnychwydarzeńzprzeszłościodnoszącychsię
dosferypolitycznej(np.wojny),ekonomicznej(np.okresywysokiegobezrobo-
cia)czynormatywno-obyczajowej(np.wynikającychzezmieniającychsięnorm
postępowania).Wdrugimprzypadkuuwidaczniasięrolamasowychemigracji
lubimigracji.Większośćmigrantówstanowiąosobymłode,dlategoichodpływ
okresowoprzyspiesza,anapływ–opóźniastarzeniesięspołeczeństwa.WEuropie
dynamikastarzeniasięspołeczeństwajestzróżnicowana.Wwiększościkrajóweu-
ropejskichzauważamyspadekliczbyurodzeńorazwkraczaniewwiekemerytalny
powojennegowyżudemograficznego–copogłębiaprocesstarzeniapopulacji.
MigracjaopóźniastarzeniesiępopulacjiprzedewszystkimwkrajachEuropyZa-
chodniej(dodatniesaldomigracji),aprzyspieszatenproceswkrajachEuropy
Wschodniej(ujemnesaldomigracji).
ŚredniwiekmieszkańcaEuropywynosiobecnieokoło41latiwzrastasukce-
sywnie,w1950rokuwynosił29lat,w1970roku–32lata,w1990roku–35lat,
w2010roku–40lat(UNDESA,2019).WNiemczechiweWłoszechśredniwiek
8
Mówiącoosobachstarszych,odnosimysiędowieku(chronologicznego,zazwyczajprzyjmowana
jestwartość65latnp.wbadaniachEurostatu)orazaspektówprawnych(główniedotyczącychprawa
pracy,określającegomomentuzyskaniananormalnychzasadachuprawnieńemerytalnychnp.wPolsce
65latdlamężczyzni60latdlakobiet).
9
