Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.ZmianydemografcznewEuropie
PrzemianydemografcznewEuropieWschodniej
PrognozyDepartamentuSprawGospodarczychiSpołecznychOrganizacji
NarodówZjednoczonych(UNDESA)sugerują,żepaństwawewschodniej,po-
łudniowo-wschodniejicentralnejczęściEuropybędąnależałydonajszybciej
„kurczącychsię”podwzględemdemografcznym.Bułgariaplasujesięnapierw-
szymmiejscu,tracącobywateliwszybszymtempieniżktórykolwiekinnykraj
europejski.Wlatach1990–2000liczbamieszkańcówzmalałaz8,8mlndo7,9mln,
ado2019rokudo7mln.WedługprognozUNDESAprocesspadkuliczbymiesz-
kańcówbędzietrwałnadalido2050rokuwBułgariizmniejszysięliczbaludności
do5,2mln.
Przyczynyzmniejszenialiczbyludnościwynikajązczynnikówdemografcznych,
społeczno-ekonomicznychipolitycznych.Wśródnajważniejszychzmiandemo-
grafcznychnależywymienićpołączenieniskichwskaźnikówurodzeńiwysokiej
śmiertelności,przyujemnymsaldziemigracji.WskaźnikdzietnościwEuropie
Wschodniejgwałtowniespadłwlatach90.XXwiekuwokresieprzemianpoli-
tycznychigospodarczych.Współcześnienieznaczniewzrósłoniustabilizowałsię
napoziomie1,41,7nadaljednakponiżejwartościprostejzastępowalności
pokoleń.Saldomigracjiodwielulatutrzymywałosięnaujemnympoziomie,aleto
otwarcierynkówUEdlapracownikówznowychkrajówczłonkowskichpogłębiło
tenproces.Wwynikuzmianzachodzącychodlat90.XXwiekukrajedoświadczają
niedoboruosóbwwiekuprodukcyjnym.Mniejpracownikówoznaczazmniejszoną
produktywność,zmniejszonewydatkipubliczne,aciężardługupublicznegospada
najeszczemniejsząliczbęosób.Pozytywnymaspektemtychzmianmożebyć
utrzymującesiębezrobocienanajniższychwhistoriipoziomachorazwzrostpłac.
DlaprzykładustopabezrobocianaWęgrzechiwBułgariijestnajniższawhistorii,
odpowiednio3,4%i4,0%.Niskapodażpracownikówułatwiłabezprecedensowy
wzrostpłac,ponieważfrmywalcząonieosiągalnąpulędostępnychpracowników.
WWielkiejBrytanii,FrancjiiNiemczechodkryzysufnansowegow2008roku
obserwowanostagnacjępłac,EuropaWschodniawykazywałatendencjędosta-
łegowzrostupłac.
Najważniejszymczynnikiemekonomicznymprzyczyniającymsiędospadku
liczbyludnościwydajesięstagnacjagospodarcza,którawnajwiększymstopniu
widocznajestnaobszarachwiejskich,peryferyjnych.Częstotenajbiedniejsze
regiony,wwynikuselektywnejmigracji,doświadczająnajwiększegospadkuliczby
ludności,podczasgdywobszaracholepszejsytuacjiekonomicznej,jaknp.regiony
metropolitalne,liczbaludnościwzrasta.
Wśródnajważniejszychczynnikówpolitycznychnależywymienić:rozpad
ZwiązkuRadzieckiego(któryprzyczyniłsiędolikwidacjilicznychograniczeń
7