Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrytycyoFreudzieipsychoanalizie
19
piszeZofiaRosińska–że„naukowycharakterteoriipsychoanalitycznejniezasa-
dzasięnametapsychologii,alenaobserwacjachklinicznychisamoobserwacji”,
azatem,wedługniego,owejniespójnejmetaforycznejmetapsychologiimożnasię
pozbyćbeznaruszeniasamejstrukturypsychoanalitycznej(Rosińska,2004:xviii)5.
Niewielupsychoanalitykówzgodziłobysięnataką„amputację”metapsychologii
psychoanalizy,choćogólnewewspółczesnymśrodowiskupsychoanalitycznymnie-
zadowoleniezobecnegojejstanujestczęściowowyrazemsamejwewnętrznejkrytyki
środowiskaorazrezultatemkrytykwstyluGrünbauma.Głównaliniakrytykipracy
Grünbaumaz1984roku(Grünbaum,2004)doczekałasięrówniewnikliwejkrytyki
filozofaDavidaSachsa(Sachs,1989),ajeszczewcześniejinnyfilozof,PaulKline,
przyokazjirecenzjiksiążkiGrünbauma(Grünbaum,2002)zauważył,żegłówne
tezykrytycznetegoostatniegoniemajązastosowaniadowspółczesnejpsycho-
analizy(Kline,1987).PodobnegozdaniabyłWilliamMeissner(Meissner,1990).
Wartykulezroku1975(przedruk1985)Grünbaumwspominaowspółczesnych
szkołachpsychoanalitycznych(psychologiaself,szkołarelacjizobiektem),alenie
przeprowadzażadnejkonkretnejanalizyichtez,leczjedynieodwołujesiędoprywat-
nejrozmowyzMorrisemEagle’eminatejpodstawiestwierdza,żepostfreudowskie
teoriesątaksamowadliwezepistemologicznegopunktuwidzeniajakteoriaFreuda,
którąkrytykujewswoimartykule(Grünbaum,1985:150).Niemożnateżnazwać
jakąkolwiekkrytykąwspółczesnejpsychoanalizyjegodyskusjizJaneFlax,mimo
żeobojewspominająwswoichartykułachoszkoleteoriirelacjizobiektem(Flax,
1981;Grünbaum,1983)
6
.Jednymzostatnichprzyczynkówdodyskusjizkrytyką
GrünbaumajestartykułMarcaBuzzoniegoanalizującegorozumienieprzezGrünbauma
psychoanalizyzjednejstrony,aprzezDonaldaSpence’a,rzecznikapostmoderni-
stycznegoodczytaniapsychoanalizy–zdrugiejstrony.Wjegoopiniiobateskrajne
rozumieniaepistemologiipsychoanalitycznejsąograniczoneiwrażliwenakrytykę
(Buzzoni,2001).ZpozycjifilozoficznejFreudakrytykowałrównieżEdwardErwin
(Erwin,1984),azestarszegopokolenia–ErnestNagel(zob.Wilkins,1964).Ernest
GellnerprzeprowadziłkrytykęFreudaiinstytucjonalnychstrukturpsychoanalitycz-
nych,wychodzączpozycjianalizysocjokulturowej(Gellner,1997).
Krytykafilozoficznaczęstoszławparzezpsychologiczną.Autoremjednejzbar-
dziejznanychpracnatematFreudajestHansEysenck,którynietylkodokonałkrytyki
jegokoncepcji,alerównieżprzeprowadziłswoisty„pogrzeb”psychoanalizy.Eysenck
kończyswąksiążkęwtakiotosposób:
Nadszedłczas,byzacząćtraktowaćją[psychoanalizę–M.S.]jakohistorycznąciekawostkę
ipodjąćsięwielkiegozadaniabudowaniapsychologiiprawdziwienaukowej(Eysenck,2002:180).
5
ZofiaRosińskawinnejswojejznakomitejpracyprzeprowadzapogłębionąanalizękontrowersji
narosłychwokółmetapsychologiiFreuda(Rosińska,2008;zob.teżRosińska,2002).Zagadnienieherme-
neutycznychinterpretacjipsychoanalitycznychtwierdzeńFreudawzbudzałowPolscesporozainteresowania
(zob.Dybel,1996,2006,2009;Mikołajczyk,1995;Waszczak,2008).
6
SamipsychoanalitycyżywozareagowalinakrytykęGrünbauma,starającsięodeprzećjegozarzuty.
DyskusjętęczęścioworeferujeMacmillian;choćzjegointerpretacjąniemożnazgodzićsiędokońca,to
przynajmniejpodajeonadekwatnąbibliografię(Macmillian,2007:789–790).
