Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
WKRĘGUROZWAżAŃMETAESTETYCZNYCH
ciowania.Niemożnamówićjednakozależnościodwrotnej.Niewszystko
cojestprzedmiotemocenyestetycznejmożebyćpodstawąnormyeste-
tycznej.Normyiocenyniepokrywająsiętakżepodwzględemtreścio-
wym.Przestrzeganienormymożebyćzarównokryteriumpozytywnej
wartości,jakteżświadectwemkonwencjonalności,banalnościutworu.
Podobniefaktodchodzeniaodprzyjętychnormestetycznychmożebyć
wjednymprzypadkukryteriumestetycznejsłabościutworu,winnymzaś
możeświadczyćofakciepojawieniasięutworunowatorskiegolubnawet
arcydzieła.
Aspektyaksjologicznesąorganicznymskładnikiempoznaniaiwystę-
pująwewszystkichdyscyplinachbadawczych.Tymbardziejwięcnie
mogąbyćwyeliminowanezestetykiifilozofiisztuki.Adornomiał
niewątpliwąrację,stwierdzając,żeÑbezwartościnicniemożebyćzro-
zumianewestetyce.Szczególniebowiemwdziedziniesztukiwartościsą
niezbędnen5.
Podejmowanenagruncieestetykianalitycznejpróbystworzeniaeste-
tykiczystoopisowejnieprzyniosłyinteresującychrezultatów.Dotyczyto
przedewszystkimantyesencjalistów,którzynegowalimożliwośćstworze-
niateoriisztukiipostulowalikoniecznośćograniczeniasiędoporządko-
waniaianalizowaniapojęćdotyczącychsztuki.M.Weitzuważałnp.za
koniecznezastąpieniepytania:Ñcotojestsztuka?npytaniem:Ñjakimpoję-
ciemjestpojęcie´sztukaª?nKażdabowiemrealnadefinicjaiteoriasztuki
jest,jegozdaniem,restryktywnaimożestanowićrzeczywistezagrożenie
dlaprzyszłegorozwojusztuki.Ograniczeniesiędodyskursuczystolin-
gwistycznegonatematsztukiniemogłoprzynieśćrezultatówautentycznie
wartościowychpoznawczo.Prowadziłyonezregułydojałowegopod
względempoznawczymmówienia,omówieniuosztuce.
Niepowodzeniemzakończyłysięrównieżbardziejambitnepróby
stworzeniaczystoklasyfikacyjnychteoriisztuki.Przykłademmożebyć
teoriainstytucjonalnaDickiego.
Argumentemprzeciwkoczystemudeskryptywizmowiwfilozofii
sztukijestm.in.fakt,żezarównoDickiejakiBurger,mimoprogramowo
antynormatywistycznychdeklaracji,niebyliwstanieuniknąćnormaty-
wizmu.JaksłuszniezauważyłLambertZuidervaart,koncepcjaBurgera
5T.Adorno,op.cit.,s.371.
