Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Czypotrzebnyjestnowyparadygmatrównoważeniaefektywnościisprawiedliwości?
ludzkiegodlarodzinywydającejdwuosobowepotomstwo.Założenietojestpro-
stymnawiązaniemdosprawiedliwejdystrybucjidóbropartejnakoncepcjiA.Smitha
zaczerpniętejodArystotelesa,auzupełnionejoteoriętrzechczynników.
Należydodać,żetakipodziałwspartyrachunkiemmarginalnymkosztówiko-
rzyścikrańcowychangażowanychczynnikówprodukcjiuzasadniałjakosprawiedliwy
JohnBatesClark.Jednakniepodważalnawsensierachunkowymsprawiedliwośćdys-
trybutywnaClarkamacharakterpoglądowy,gdyżodnosisiędorynkówdoskonale
konkurencyjnych,wktórychfunkcjonująekoni,którzyniepodlegająograniczeniom
informacyjnym,poznawczymiemocjonlnym,anieludzie.Spełnieniatychrygorów
niewymagapostulowanakoncepcjagodziwegowynagrodzenia.Jejnowościąjestrów-
nieżrespektowanieprawnaturywyrażonychfizycznymiprzepływamienergetycznymi
imożliwośćpraktycznegojejużytkowaniawrachunkowości.Wtymznaczeniujest
niepodważalnawsensienaukowym,praw,którerządząświatemnatury.Regułypo-
działudochodówniemogąignorowaćtychprawniezależnieodtego,najakiejpod-
stawieaksjologicznejmiałybybyćoneoparte.Towłaśniezpowodunierespektowania
tychprawmamydoczynieniazpodziałemnakosztnajuboższychgrupspołecznych,
przyszłychpokoleń,życiemwczasiepożyczonym,którewystawiarachunekprzyszłym
pokoleniomifundujeszokipodażoweipopytowe,ubóstwoiwykluczenie,niepokoje
społeczne,migracje,przewrotypolityczneirewolucje.
Rozumneużytkowaniewolnegowyboruikreatywnościludzkiejpsychikimamiej-
scewówczas,jeślijestzgodnezprawaminatury.Próbyprzekraczaniagranictychpraw
wcześniejczyźniejkończąsięfiaskiem,tragediamimilionówludzi,awnajlepszym
przypadkurozwojemzależnym.Ztegopowodupotrzebnesąnoweregułypodziału
dochodów,któregwarantowałybygodziwewynagrodzeniewzgodziezprawami
natury,umożliwiającerównocześnieoptymalizowanieproduktywnościczynników
wytwórczychwzględemcelówzintegrowanegorozwoju.
Autorzykoncepcjigodziwegowynagrodzeniaprezentowanejwtymtomiesą
świadomi,żedocieraniedoprawdyomechanizmachoptymalizacjiefektywności
ekonomicznejisprawiedliwegopodziałujestniezmiernieskomplikowaneiwymaga
odwoływaniasiędowzorców,sądównormatywnych,któretrudnojestopisaćjęzy-
kiemprecyzjimatematycznej.Zakładają,żedotejprecyzjimożeprzybliżyćwiedza
oprawachnatury,dlategodonichnawiązująipostulują,abyjerespektowaćrównież
wodniesieniudopodziałudochodów.
Nowepodejściedorelacjiefektywnościekonomicznej
isprawiedliwości
Powstanienowychrodzajówryzykawewspółczesnejgospodarcerodzipytanieofunk-
cjonalnośćparadygmatówekonomiiklasycznejineoklasycznejwrozwiązywaniukwe-
stiitakiegopodziałudochodów,zwłaszczaposzukiwaniatakichproporcjipodziału
dochodów,którynieumniejszałbyproduktywnościpracy,kapitałuiinnychczynni-
kówwytwórczychidefiniowanianowejrolipaństwawgospodarce.