Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CystersiwMałopolsceinaŚląsku
WIEKXIII
19
19
3.
Legnica,kaplicazamkowa,
rekonstrukcja
rusiesprzężonymszponamizcokołem.Dwunastobocznyplanzobejściem,wy-
dzielonymfilaramitworzącymisześciobocznejądrobudowli,odwołujesiędo
„ponadstylowego”typubudowlicentralnejznanejodwczesnegośredniowiecza
(opactwowCentuli[NMP],Trewir,WimpfenimTal,Maastricht)dopóźnego.
Choćniewszystkieznichsąobarczoneznaczeniemikonograficznym21,to
wwypadkukaplicylegnickiejmożnaprzypuszczać,żejejfunkcjaiprogram
wiązałysięzcałymzałożeniemzamkowymijegowymowąideową.Kaplica
wrazz„cesarskim”pałacemidwiemapotężnymiwieżamidemonstrowałasu-
werennądumęwłaścicielazamku,aspirującegodokoronykrólewskiej.Symbo-
liczno-reprezentacyjnafunkcjaoratoriumrelikwiowegołączyłasięztreściami
wyrazowymiinnychelementówzespołu,międzyinnymipołożonymopodal
zamkukościołempw.GrobuŚwiętego.Możliwościodniesieniaukładuprze-
strzennegodopałacowejkaplicyakwizgrańskiejniewykluczafakt,żeniektóre
budowletegotypumogłybyćodniejstarsze.Jednakrozstrzygnięcie,czywLe-
gnicychodzioformębezznaczeniaikonograficznego,czyopełnątreści„ko-
pię”czczonegopierwowzoru22,jesttrudnezjeszczeinnegopowodu:zjednej
stronybardzodokładnekopieakwizgrańskiejkaplicymaryjnejwMuizen
iLeuvensąniewyjaśnialne,gdychodziomotywwyboruwzorca,azdrugiej–
znamyzIX–XIIwiekulicznebudowleobejściowe,częściowoemporowe,któ-
rychnigdynieokreślanojakokopieAkwizgranu.
WkrótcepoukończeniukościołatrzebnickiegoksiążęHenrykBrodaty(aofi-
cjalniejegosynHenrykII)ufundowałwlatach1222–1227klasztorcysterski
wHenrykowie(il.4).Zaczętapo1234rokumurowanabudowapostępowała,
wprzeciwieństwiedotrzebnickiej,znaczniewolniej,cozapewneprzyczyniłosię
21M.Untermann,DerZentralbauimMittelalter.Form–Funktion–Verbreitung,Darmstadt
1989,s.16inast.
22Por.ibidem,s.16inast.,23–24.
