Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
GrynaszachownicywkulturzedworskiejirycerskiejśredniowiecznejAnglii...
naturalnysposóbwyznaczachronologicznącezurę,doktórejstosujęsięw
mojejpracy.
Swojerefleksjezawarłemwpięciurozdziałach.Wpierwszymznich
koncentrujęsięnaroli,jakąodgrywałyszachywedukacjirycerskiej.Zagad-
nienietorozważamnaprzykładachwątkówszachowychwliteraturzedwor-
skiejirycerskiej,wktórejobrazwychowaniamłodegorycerzabyłzazwyczaj
idealny.Tustaramsięznaleźćodpowiedźnapytanieotakiemiejsceszachów
iinnychgierplanszowychwewstępnymkształceniumłodegoczłowieka,ja-
kiewyznaczałaimliteraturarycerska.Wdalszejczęścipodejmujęsięcharak-
terystykiporadnikówdlawładcówzgrupytzw.speculaprincipis,kreujących
postulowanyobrazszachów,atakżedokonujęanalizycałejgamyinnegoty-
puźródełdotyczącychmiejscagiernaszachownicywedukacji,zarówno
narracyjnych,jakidokumentowych,coprzyczynisiędowyjaśnienia,jakbar-
dzoówwspomnianywyżejfikcyjnywizerunekliterackiodpowiadałówcze-
snejrzeczywistości.
Drugirozdziałksiążkipoświęconyjestśredniowiecznemuwładcy.Po-
dejmujęwnimpróbyustalenia,czymdlamonarchybyłyszachyiinnegry
planszowe.Staramsięteżwykazać,żegranaszachownicyodgrywaławży-
ciukoronowanejgłowyrolęszczególną.Zanalizyźródełwynika,żepozwa-
lałakrólowipoznawaćotaczającygo,złożonyświat,tęskomplikowanąrze-
czywistośćbardziejdostrzegać,lepiejrozumieć,anawetprzewidywaćprzy-
szłezdarzenia.Królzasiadałdogrywszachy,abyprzekonaćsię,codzieje
sięwokółidowiedzieć,cosięmożejeszczewydarzyć.Wmojejcharaktery-
stycekróla–szachowegograczaniepomijamznaczącegomiejscaszachów
wzagospodarowaniuwolnegoczasu,kiedytowykorzystywanojewróżno-
rodnychkontaktachtowarzyskichpomiędzywładcąajegobliższymlubdal-
szymotoczeniem.Wtymrozdzialeprzypatrujęsięteżfenomenowistale
wzrastającejpopularnościszachówjakoosobnejiznaczącejinstytucjitowa-
rzyskiejnakrólewskimdworze.
Wkolejnymrozdzialeksiążkizostajepodjętapróbaustaleniamiejsca,ja-
kiezajmowałygrynaszachownicywżyciuśredniowiecznegomożnowładz-
twairycerstwa.Szachystalezaznaczałyswąobecnośćwżyciucodziennym
warstwuprzywilejowanych,itozarównoświeckich,jakiduchownych.Bierki
szachoweiszachownice,wytwarzanezdrogocennychkruszcówiszlachet-
nychkamieni,częstoznajdowałysięwgrupierzeczyluksusowychizbyt-
kownych.Przyglądamsięimwtymmiejscupoprzezpryzmatzapisówte-
stamentowych,darowizniinwentarzy.Wtejczęściksiążkiukazujęteżliczne
przykłady,wktórychgrynaszachownicybyłyprzedmiotempotępianego
