Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
przezinstytucjonalnyKościółiniektórychwładców,auwielbianegoprzez
wielkichpanówiprostychrycerzy,hazardu.Przedstawionezostająprzypad-
ki,któredowodzą,żeposiadanieszachówuważanowręczzakoniecznośćze
względówprestiżowych,bowiempodkreślałyoneprzynależnośćichwłaści-
cieladostanurycerskiego.Wreszcie,wtymrozdzialeczytelnikmożezaob-
serwować,wjakichkontekstachszachypojawiałysięwpisarstwieśrednio-
wiecznychintelektualistów,gdziefunkcjonowaływrolisymboluialegorii
społeczeństwa,iwtwórczościpoetyckiej–wlirycznychopisachmiłości,
młodościiśmierci.
Grawszachyjakozajęcietowarzyskiewyzwalałaróżne,nierzadkobar-
dzointensywneemocje,któreniekiedywymykałysięspodkontroligraczy.
Zależnościompomiędzygrąwszachy,aludzkiminamiętnościamipoświę-
conyjestczwartyrozdziałksiążki.Szachyiinnegrynaszachownicyopisane
sątamwkontekściemiłościdwornej,ponieważzajmowałyzaskakującodu-
żomiejsca,stającsiępretekstemintymnychspotkań,elementemgrymiło-
snejlubpoprostujejrekwizytem.Innegorodzajunamiętności,szczególnie
tedzikieiniepohamowane,jakzłośćlubnienawiść,stwarzałyokazjędote-
go,byrównieżgręwszachywykorzystywaćwplanachintrygizatargów,a
samebierkiiszachownicestawiaćwrolibroniofensywnejwrękachfuria-
tów,lubdefensywnej–wobronieprzednapaścią.Zachowaneprzekazyśre-
dniowiecznepozwalająnaprzyjrzeniesięwątkomfabularnym,któreopisują
tegotypudramatycznezdarzeniazużyciemszachów–wczwartejczęści
książkipodejmujęsiępróbyukazania,jakwrazzupływemczasudokonywa-
łasięprzemianawątkugry.
Zdarzałosięniekiedy,żegryplanszoweilosowebudziłykontrowersje
ibyłyuznawanezanieodpowiedniezajęcia.Temuproblemowipoświęcony
jestostatni,piątyrozdziałksiążki.Czytelnikodnajdziewnimomówienie
krytycznychpostawwobecgier,któreprzyjmowalizarównoświeccy,jak
ikościelnimoralizatorzywswoichporadnikachorazwróżnegorodzajuak-
tachnormatywnych(dekrety,statutyetc.).Wrozdzialetymwskazujęna
przyczyny,dlaktórychowezajęciabyłypotępianeprzezwładze,zarówno
świeckie,jakiduchowne,jakizadajępytanieoskutecznośćtakichpraktyk.
Zuwaginato,żemojąintencjąjestumieszczeniegrywszachywmoż-
liwienajszerszymkontekściekulturowym,przyopracowywaniuniniejszej
książkikorzystałemzszerokiegospektrumźródełhistorycznych.Istotne
znaczeniemiałyniewydanedrukiemźródłaarchiwalne,któreznajdująsięw
BrytyjskiejBiblioteceNarodowej(TheBritishLibrary)iwArchiwumPań-
stwowym(ThePublicRecordOffice)wLondynie.Zachowałysiętam
