Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim

Robert Bubczyk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-227-2950-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2015

Liczba stron:

262

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bubczyk, Robert. Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim. Red. . Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, 262 s. ISBN 978-83-227-2950-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bubczyk, R.

T1 Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

PP Lublin

YR 2015

SN 978-83-227-2950-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 212937, author = "Bubczyk, Robert", editor = "", title = "Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej", year = "2015", address = "Lublin", isbn = "978-83-227-2950-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bubczyk, Robert

ED -

TI - Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

CY - Lublin

PY - 2015

SN - 978-83-227-2950-2

ER -

Netografia (standard APA):

Bubczyk, Robert. Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim [baza danych online] Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015 [dostęp: 04 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/gry-na-szachownicy-w-kulturze-dworskiej-i-rycerskiej-sredniowiecznej-robert-bubczyk-212937.

średniowiecze, dwór, szlachta, kultura średniowieczna, gra w szachy

Autor podjął zagadnienie analizowane w literaturze przedmiotu, ale w Polsce dotychczas nieobecne. Postarał się rozpatrzyć grę w szachy w bardzo szerokim aspekcie kultury średniowiecznej Europy, szerszym i bardziej wszechstornnym niż w dotychczasow...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-227-2950-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2015

Liczba stron:

262

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp8
Miejsce gier planszowych w wychowaniu rycerskim 20
Rozdział I 20
Gry elementem kształcenia rycerza w duchu kultury rycerskiej i dworskiej (według idealnego obrazu zawartego w przekazach literackich)20
Gry na szachownicy w podręcznikach dla władców (obraz postulowany)40
Rola szachów i gier tabula w socjalizacji rycerza i damy (obraz bliższy rzeczywistości)51
Król i szachownica. Symboliczne i rozrywkowe wykorzystanie szachów i gier z grupy tabula w życiu władcy 68
Rozdział II 68
Gra na szachownicy w roli środka opisu rzeczywistości68
Spotkania przy grach planszowych jako instytucja towarzyska87
Funkcjonowanie gier na szachownicy w życiu możnowładztwa i rycerstwa 112
Rozdział III 112
Szachy i szachownica w funkcji przedmiotów zbytkownych i luksusowych112
Rycerz gra w szachy – gra jako zajęcie hazardowe i prestiżowe rycerstwa127
Szachy jako symbol i alegoria społeczeństwa, miłości, młodości i śmierci141
Gry planszowe i ludzkie namiętności 158
Rozdział IV 158
Szachy i szachowe rozgrywki – rekwizyt i pretekst w miłości dwornej158
Wykorzystanie gier na szachownicy w planach knowań i zatargów – szachy grą wojenną, orężem i elementem intrygi175
Krytyka gier w szachy i tabula. Stosunek Kościoła hierarchicznego i ludzi Kościoła do gier planszowych i losowych 196
Rozdział V 196
Zakończenie 222
Summary 228
Bibliografia234
Indeks nazwisk254

Miejscegierplanszowychwwychowaniurycerskim

rozpatrujemytępostaćwpolunapięciamiędzywzniosłymiideałamiaco-

dziennością,naktórąideałytewywierałyjednakpewienwpływd.11

Obserwującrzeczywistość,kreowanąprzezautorówśredniowiecznych

przekazówliterackich,możnazauważyć,żeświatrycerzarozpadałsięna

dwaprzeciwstawnesobieobrazy.Wyraźnierozdzielanosferęaktywności

militarnejodprzestrzenidomowejirodzinnej.12Rycerskibohater,zdefi-

nicjiniejakowystawionynaniebezpieczeństwa,niemiałczasunastrach,

wątpienie,czywahaniesię.Rycerzemzostawałosiępopokonaniuwłasnej

bojaźni,wgotowościdobezgranicznegomęstwaizuchwałości.13Wdru-

gimświecie,częstoograniczonymprzestrzenniemuramizamku,panowały,

przynajmniejwteorii,spokójibezpieczeństwo.Kobietyidzieciprowadzi-

ływnimniezmąconąniczymegzystencję.Wtymdwubiegunowymobrazie

społeczeństwadorastającychłopcyimłodzieńcyprzygotowywanibylido

jaknajszybszegoprzejściawwiekdorosłości.Odbohateraepickiegoocze-

kiwano,bybłyskawiczniepokonywałgranicędzielącądzieciństwoodwie-

ku,gdziemusiałpodjąćciężarrycerskichobowiązków.Stądwliteraturze

epickiej(zarównowtradycjikulturtradycyjnych,celtyckiej,germańskiej,

jakichrześcijańskiejEuropy)mnożąsięprzykładywszechstronnejrycer-

skiejedukacjibohaterówmitycznychifabularnychjużodnajmłodszychlat

życia.Wsagachieposachrycerskichmłodyherosjestprzygotowywanydo

udźwignięciaciężarurycerskichobowiązkówi,choćbrakmujeszczesiłi

doświadczenia,starasiębyćwswympostępowaniutakisam,jakdorośli

rycerze.Niekiedyużywanonaopisanietakiejpostawystereotypustary

chłopiecpuer-senex,14któretookreśleniefunkcjonowałojużwschyłkowej

---

11A.Guriewicz,JednostkawdziejachEuropy.Średniowiecze,tłum.Z.Dobrzyniecki,

Gdańsk-Warszawa2002,s.182.

12Charakterystykaelementów,któreskładałysięnaprzestrzeńprywatnąweuropej-

skichzamkachidworachmożnowładczychzokresuXI-XIIIwiekuzob.:D.Barthélemy,

Zagospodarowanieprywatnejprzestrzeni,[w:]Historiażyciaprywatnego,t.2,OdEuropyfeudalnejdore-

nesansu,red.G.Duby,tłum.K.Skawina,Wrocław1998,s.431-458(tamżeliteratura).

13JedenzXII-wiecznychprowansalskichtrubadurówBertranddeBorneksponowałtakie

właśniecechywswymprzedstawieniuidealnegoobrazurycerza:Uwielbiam,kiedyhardypan/Na

wrogieszykilecisam,/Końparska,rycerztniezadwóch,/Wdrużyniedziarskirośnieduch,/Boprzykładto

nielada;/Rycerzemsięzaczynabyć,/Gdymożnarąbać,kłućibić,/Cowielkąradośćsprawia;/Aktosię

boi,tenisam/Jestprostak,tchórzizwykłycham,zob.C.Duhamel-Amado,G.Brunel-Lobrichon,

Życiecodziennewczasachtrubadurów,tłum.A.Loba,przekł.poezjiJ.Kowalski,Poznań2000,s.50.

14A.Rees,B.Rees,CelticHeritage.AncientTraditioninIrelandandWales,London1961,

s.241;A.P.Carney,APortraitoftheHeroasaYoungChild:Guillaume,Roland,Girard,andGui,

„Olifantd’,t.18,1993/94,s.238-277;J.Banaszkiewicz,MłodzieńczegestaBolesławaKrzy-

Brak wyników

Gry na szachownicy w kulturze dworskiej i rycerskiej średniowiecznej Anglii na tle europejskim

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra