Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzaniewiedzynajakiśtematoraznabywanieidoskonalenienowych
umiejętności,imbardziejwiarygodnejestźródłokomunikatu.
2)Wteoriisocjokulturowejkomunikowanietotworzenieiodgrywanie
społecznejrzeczywistości.Teoriesocjokulturowepowstałynastyku
lingwistykiiantropologiikulturowej,aichpodstawmożnaupatry-
waćwbadaniachEdwardaSapiraiBenjaminaLeeWhorfa30.Sapir
iWhorfanalizowalijęzyknieistniejącegojużplemieniaindiańskiego
Hopi,porównującgonastępniezjęzykiemSAE(konstruktemkul-
turowym,którypowstałnapodstawiewyabstrahowaniawszystkich
cechwspólnychjęzykóweuropejskich).Odkrylim.in.,żewjęzykach
europejskichwystępujegramatycznakategoriaczasu–jeślichcesię
cośpowiedzieć,totrzebapoinformowaćoczasie,wktórymzdarze-
niezachodzi.WjęzykuHopitakiezjawiskonieistnieje,aczłonkowie
plemieniainformowalisięnieoczasie,aleorelacjach,jakiezacho-
dziłymiędzyczynnością,którąwyrażaczasownik,aosobąmówią-
cą(nsiedziećtak,żemócichwidzieć”),brakwięctamlinioworozu-
mianegoczasu.
BadaniaSapiraiWhorfapotwierdziływzajemnąkorelacjęmiędzy
językiemawizjąświatakulturowego,abadaczewskazali,że:
•język,którymmówimy,decydujeotym,jakpostrzegamyświat
(chodziopierwszyjęzyk,którymnauczyliśmysięposługiwać);
•świat,wktórymżyjemy(naturaikultura),wpływanaspecyfi-
kęjęzyka,którymsięposługujemy(np.Inuiciznająmnóstwo
określeńśniegu,gdyżinformacjatajestimpotrzebnadoprze-
życia).
Nabazietejtezyrozbudowanowieleinnychpoglądówopisa-
nychwteoriachkomunikacjimiędzykulturowej31.Dotezzaprezen-
towanychprzezSapiraiWhorfanawiązujem.in.klasyfikacjakultur
EdwardaHalla32,którywprowadziłpodziałnakulturypolichroniczne
imonochroniczne,czylikulturyowielustrumieniachijednymstru-
mieniuczasu.Dopolichronicznychzaliczasięnp.językHopi,kultury
arabskieczypołudnieEuropy,gdzieżyjesięchwilą,tolerujespóźnie-
nia,akontaktzludźmijestbardzoważny.Kulturymonochroniczne
tworząmieszkańcykrajówzaawansowanychcywilizacyjnie.Onide-
cyzjepodejmują,spoglądającwprzyszłość,starająsięniespóźniać,
aczynnośćuważajązasensownąwtedy,gdyjestzakończona.
30
T.Nowak,Językwświetleodkryćnauki,WydawnictwoPetrus,Kraków2011.
31
Jednymzobiektówzainteresowańkomunikacjimiędzykulturowejjestklasyfikacjakultur.
32
E.T.Hall,Pozakulturą,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2001.
23
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
